Alcea Maningo
Cangyan, Carmen, Cebu
SABADO. Alas nuybe sa buntag. Nahimuot si Rosario, 65, biyuda, nga nakahuman og panglimpiyo sa iyang balay sa banika sa barangay Baring. Kada adlawng Sabado siya manglimpiyo. Nagpahiyom siyang milingkod sa lantay diha sa pantawan ug mihikyad sa SUPERBALITA aron mosugod pagbasa. Unya nalantawan niya nga nagdangadanga si William, iyang trese anyos nga apo. Nagsambilay kini sa iyang bag nga itom. Subo ang nawong sa bayungbayong nga misaka ug miamen sa iyang lola.
“Unsa may nahitabo? Nganong mipauli man ka?” ni Rosario ngadto sa iyang apo nga milingkod sa lantay atbang niya sa pantawan. Gibutan niya ang mantalaan sa lantay.
Si William gisagop sa magtiayong tiguwang kansang mga anak puros na minyo. Way anak nga miipon kanila. Si William gihimo nilang suluguon nga way suweldo, kay ila man nga gastuhan si William sa pag-eskuyla sugod sa Grade 7. Lima na ka adlaw sa panimalay sa maong magtiayon si William nga nahimutang sa Baryo Tabok.
“Gipapauli ko nila karon adlawa ug pabalikon sa Lunes kay manglakaw sila. Apan di na ko gustong mobalik didto!” pintok nga tubag ni William nga naghiko-hiko.
“Ngano man? Di ba gidasig tika nga mopuyo sa ila kay di ko kagasto sa imong pagtuon? Lugos man gani paigo nako akong binulan nga pensiyon,” ni Rosario.
“Agwantahon lang nako, La, nga akoy mangita og kuwarta para gasto sa akong pagtuon. Magpasuhol kos mga silingan. Sigehan lang ko nilag kasaba didto. Di ko kaagwanta!” ni William.
“Wa tingali ka kasab-i, uy! Gitudloan lang kas maayong pamatasan. Sa imong pangedaron karon, tudloanan pa man gyud ka. Ako gud mismo, mangasaba man sab nimo,” ni Rosario nga mitutok kang William.
“Okey ra nga kasab-an ko sa Lola nako. Pero kanang kasab-an kos di igbahong paryente mag-rebelde gyud ko,” ni William.
“Giunsa man ka pagkasaba nila?”
“Sigehan kog sulti nga di mag-una’g kaon, di magsige’g katulog, di magpasugo sa mga gimbuhaton sa balay. Kon may limpiyuhanan, limpiyuhan. Kon may hugasanan, hugasan. Ang akong gikalagutan kay gikasab-an ko nga wa mo-plas sa inodoro human ko’g gamit sa kasilyas,” ni William nga mingislo.
“Wa gyud ka mo-plas, kay naanad man ka’g kalibang sa kalibunan dinhi’s ato,” ni Rosario nga nagngisi.Nahitiurok si William.
“Hain man gyud akong ginikanan, La?” ni William nga kahilakon.
“Imong amahan si Mauro, akong anak. Pag-edad nimog usa ka tuig, imong inahan nga si Tomasa mibiya. Gibilin ka niya sa imong amahan. Dihang mibiya pod dinhi si Mauro iya kang gibilin kanako. Ako na ang nagmatuto nimo. Busa kon gusto ka nga mo-asenso sa kinabuhi, paminaw sa mga tiguwang nga mag-korehir sa imong sayop nga pamatasan,” ni Rosario.
“Sa ato pa, La, gusto kang mobalik ko sa magtiayong tiguwang!” ni William.
“Di tika pugson kon di nimo gusto. Apan kanang giingon nimong kasaba, dili man na kasaba. Maymay man na kanimo aron matul-id sa katarong imong kinabuhi,” ni Rosario. “Unsa may ilang gikasulti bahin nimo?”
“Miingon ang bana nga tratahon ko nilang sama sa tinuod nga anak. Dili dagmalan sa pulong o buhat,” ni William.
“Naa ra man diay na!” ni Rosario.
“Unya miingon sab ang asawa nga ‘Willia’ na ang iyang itawag nako, kay ‘bading’ kuno ko. Willia na sab imong itawag nako, La?” ni William nga mitutok kang Rosario.
“Oo, uy, Willia, kon malipay ka!” ni Rosario.
Mitindog si William, aw, si Willia diay. Miduol sa iyang Lola ug migakos sa apuhan. Gihapuhap ni Rosario ang bukobuko sa iyang apo. Nalipay siya alang kang Willia. (Katapusan)