Lamberto G. Ceballos
Cawayan, Dalaguete, Cebu
NAGSUGOD na ang klase sa bulan sa Hunyo. Human maka-gradweyt sa senior high school nianang miaging Marso si Jae karon naa na sa kolehiyo. Masscom ang kurso nga iyang gikuha kay gusto niyang mahimong magsisibya sa radyo sama nilang Arci Dalaguit ug Angie Saniel o di ba, reporter sa tabloid, sama nilang Sheila Gravinez ug Flor Querubin sa SUPERBALITA.
Sa Sugbo University diin siya nagtungha dali ra nga nakahigala ni Jae silang Carla ug Ellen, iyang mga klasmeyt. Si Carla ug si Ellen nasabtan ni Jae nga maayo ang pagkabutang sa ilang tagsa-tagsa ka pamilya pinaagi sa ilang linihukan ug sa panahon nga sila mangaon sa ilang paniudto (kay silang tulo di man mamauli tungod sa kahuot sa trapik sa siyudad) ug sa panahon nga sila mag-esnak. Anha sila mangaon sa Happy Bee nga atbang ra sa ilang tunghaan. Ang alawans nga ihatag sa iyang Tatay Melyo nga P100 kada adlaw kuwang kaayo sa iyang paniudto ug duha ka esnak (sa buntag ug sa hapon). Mao nga napugos siya paghangyo sa iyang amahan nga pun-an og P50 ang iyang alawans. Sila rang duha si tatay niya ang nagpuyo sa inabangan nilang balay sukad mitaliwan sa laing kinabuhi si nanay niya Carmela tulo na ka tuig ang nakalabay. Bugtong siyang anak nga babaye. Si tatay niya tindero sa usa ka hardware store ug dili dako ang suweldo.
“Sige na, Tay. Pun-i og P50 akong alawans aron makakuyog ko nilang Carla ug Ellen,” ni Jae usa ka buntag nga sila namainit og kape ug pandesal didto sa ilang kusina.
Mitutok si Melyo sa nawong sa iyang anak nga nagpakiluoy. “Sige, sugod karon P150 na imong alawans. Pero pagmion-mion, anak, sa gasto. Di ko dako’g suweldo. Gawas sa imong twisyon kada buwan, magbayad pa ta renta sa balay, sa Veco, sa MCWD. Magdaginot ta anak aron makapadayon ka pag-eskuyla, nga maoy akong dako nga tinguha nga makalampos ka. Mao ra ni akong ikabilin nimo kay wa koy bahandi.”
“Oo, Tay!” mitando si Jae. Nalipay siya. Didto god sa Happy Bee kon maniudto na silang tulo ni Carla ug Ellen, ang orderon sa duha kay fried chicken nga tag P90; ang iyaha, burger steak lang kay P50 ra.
USA ka udto gikan si Jae sa Carbon kay nag-interbyu sa usa ka naninda og isda kansang anak nalakip sa Top 10 sa CPA board exam. Mao ni ang assignment nga gisangon ni Propesor Ener Pay kaniya. Samtang naglakaw paingon sa dalan Magallanes aron mosakay og dyip pauli sa Inayawan, nakit-an niya si tatay niya Melyo nga nagkaon sa ‘pungko-pungko’ sa kilid sa hardware store nga gitrabahoan niin. Nasayod siya unsay mga sud-an nga naa sa ‘pungko-pungko’: lumpia, nguyong, piniritong mga parte sa manok (liog, pako, ulo, ubp.). Barato ra. Sama niya nga gamay ra’g kaon, busog na sa P15 (P6 nguyong, P9 nga 3 ka puso gagmay). Morag gihilap ang iyang atay sa usa ka mahait nga butang nga nagtan-aw sa iyang amahan. Wala kini makadiparal kaniya kay nagpasalipod siya sa trak de karga nga nagparking atubangan sa hardware store.
“Ako mokaon sa Happy Bee nga air-con og lami nga pagkaon, samtang si tatay nagpungko nga magkaon og ngyuyong ug puso!” ni Jae sa iyang hunahuna nga naluoy sa iyang amahan nga mao untay angay mokaon og lamiang pagkaon kay kini maoy nangita og salapi aron sila mabuhi. Milabang siya sa atbang nga aseras aron dili siya makit-an sa iyang tatay.
Nianang pagka ugma dihang molakaw na siya paingon sa eskuylahan gitunolan si Jae ni Melyo og P150.
“Nia anak imong alawans,” ni Melyo nga mitunol sa kuwarta kang Jae.
Gidawat ni Jae ang kuwarta, apan giuli ang P50. Nahibulong ang iyang amahan.
“Igo ra ning P100, Tay,” ni Jae. Didto sa iyang hunahuna, nga adto siya maniudto ug mo-esnak sa Atong Eatery nga nahimutang unaha’g diyutay sa Happy Bee. Barato ra pod ang mga pagkaon didto, sama sa tinolang isda – P25, rice/kan-on – P10. P35 tanan. Mi-amen siya sa iyang tatay dayon nanaog nga nagpahiyom. (Katapusan)