MATAG usa kanato adunay gitagong kahadlok. Kahadlok sa giyera, bagyo, baha, linog, pagbuto sa bulkan, kamatayon, kagutom ug uban pa.
Sa kanunay'ng paghambin sa kahadlok, nahimo na kining kinaiya ug gawi nga gitawag sa mga sayantipiko nga phobea. Phobea sa tubig, pagsaka sa taas, halas, insekto, tawo, kasaba, ug bisan ang kahadlok nga mahigugma. Taliabot na ra ba ang adlaw sa kasingkasing busa sorry na lang sa mahadlok nga magkarelasyon ug dili maka-move on sa ilang nadiskarel nga gugma kay lahi ang kinabuhi nga mag-inusara.
Niadtong niaging duha ka semana nibisita ako sa Tacloban City ug pipila ka higala nga taga Worldwide Filipino Alliance-PAPI nga sila si Prof. Cesar Torres, Amanda Bueno, Sandy Elizaga, Remi Laurel ug Ma'am Peng.
Ang Tacloban ang ground-zero sa bagyong Yolanda upat ka tuig na nga nilabay. Dako na kaayo ang kausaban sa siyudad sa mga Waray ug gamay na lang ang butang nga makapahinumdom sa maong trahedya.
Maayo sab ang gibuhat sa lokal nga kagamhanan aron makatindog sila pagbalik. Nibalik ang kalagsik sa negusyo sa lugar nga mora'g walay nahitabo.
Lamian ang mga pagkaon ilabi na sa Ocho Seafoods Restaurant ug ang balut nga gikaon ni Prof. Cesar sa MacArthur Park sa Palo, Leyte.
Apan sa pagsuroy-suroy nako sa ilang lugar, makita gihapon nako ang kabalaka sa mata sa taga-Tacloban nga mobalik pag-usab ang unos nga nakausab sa dagan sa ilang kinabuhi.
Sa akong paghiabot sa Tacloban lunan sa Turbo Propeller nga eroplano kanunay nag-ulan sa siyudad dala sa gibalita nga Low Pressure Area sa Mindanao.
Ang taxi driver nga akong nahinabi nagsulti sa ilang kaugalingong kasinatian sa maong trahedya. Matud pa niya nga sobra 1,500 ang nangamatay ug libuan pa ang wala makita hangtud karon. Pila ka bulan nga di siya mokaon og isda sa dagat.
Niabot ug 26 ka tiil ang gilawmon sa tubig sa airport area samtang naunlod usab sa 15-20 ka tiil sa tubig ang sentrong bahin sa siyudad.
Tungod niining kahadlok nga mahitabo pag-usab ang susamang katalagman, nangandam na silang daan pinaagi sa ilang Disaster Risk Management Center.
Matag publikong lugar gimantala ang buot buhaton sa katawhan kung adunay katalagman ug asa modangop aron makapangayo og ayuda.
Tungod sa kusog nga pagtindog sa Tacloban ug sa kamaayo sa pagdumala sa mga lideres, nakadawat kini og Seal of Good Governance sa tuig 2016 gikan sa Department of Interior and Local Government.
Sa laing bahin nikuyanap ang kahadlok sa katawhan sa tibuok nasud tungod sa dautang epekto kuno sa Dengvaxia vaccine nga giturok sa liboan ka mga bata didto sa kaulohan.
Segun sa balita, moabot og 800,000 ka mga bata ang nabakunahan batok sa makamatay nga sakit nga dala sa lamok nga Aedes Egypti ug 14 kanila nangamatay sa simtomas kuno sa dengue fever nga buot sumpuon sa maong bakuna.
Tungod niini napagan ang ubang programa sa panglawas sa Department of Health ilabi ang pagbakuna nga luwas tawo.
Si Nonoy nga driver sa usa ka school principal wala motugot nga moinom og purga sa iyang mga anak tungod sa kahadlok.