(Marcelo “LJ” B. Lacap III: A New Poet from Southern Pampanga)
KING pilan na’ng kurap mapatad na ku inawa.
Kanyaman rang balikan ring sablang kanita.
Ring tulang a panagalan ta’t darakpan
King kanitang lele ning malinis pang kailugan.
Ring talangkang i uli nang Tata
Istung masala ya ing bengi kanita.
Duman na ning palatimang Atsing Rusing
At panuli nang Tata mu’t aliwang ortelanu neng sisilim.
Salikutan lalam mabilug a bulan.
King asikan tagalan, sagakgakan.
Bau ning penandit neng bayu muran.
Bitis a makatoto, lupang anggyan-anggyan, gamat tang mitalanan.
Palambatan sungab. Parayuan sungab
I Pedrung e byasang kawe, e byasang sungab.
Limbun neng pyestang San Juan.
Potang malangi ne ing dayat, terakan!
Kaplas ku salu balang atin kang aliwang katerak, katalanan.
Neng duduldul, nga nang Ima “Balbara e ka tatakut”
Pasaldak kung inawa, makalungkut.
Sablang iting kanitang mangayumung penandit
Sablang iting e ku na pasibayung akit.
Karakal ku pa sa daptan- ayan.
Karakal ku pa sa keka buring sabyan.
Dapot tambing meko ka nyang misang kauran.
E ka man pepamun, kapanekas mu naman!
Paninap nala mung ulit-ulitan
Ring kaul mu’t uma kan'akung e meging tutu misan man.
Anti ing anging eku ikwang pekikitan.
Anti ing bulang e ku ikwang abandyan.
Ring kutang king isip kung e mu na kapilanman pakibatan.
Ring kutang king salu kung e ku na akwang akutang.
Metung na ing pangadi ku pa,
King tutuking bye, sana mikit kata.
~ Marcelo Batac Lacap III, “Pamun A Dalit”
(Dinagul yang 5’9 i Marcelo Batac Lacap III king alto-albugang lugal ning Batung Dalig, Masantul. Nung e susulat patalastas, keraklan makipag-storya ya maski kaninu.
Pangaya na ing makikaluguran ya kanung katutubu manibatan Batanes angga Jolo. Tutu mo? Salunsungan neng bubuan ning banda rang TipaManik ing mumuna rang album.)
***
Malagad la pa keng balbas pusa at kildap kaleldo deng watas a tubu Mawli at nung atin man keraklan dakal no delanan. King malagwang salita mangatwa na la ngan alus deng watas at talasulat Kapampangan karin. I Marcelo “LJ” Batac Lacap metung ya kareng kayanakan a kukudtang kawatasan at ding susulat na papasyag da ing siwala at panamdam da ring kayanakan karin.
Agpang kang Prof. Romy Dizon kanitang pilan nang banwa ing milabas (Kumusta na pu, Prof?) ing watas akikilala me nung nu ya tubu at nung nanu ing keragulan na, kabyayan ning lipi da at nung masaya ya o malungkut a tau.
I LJ mibait ya’t meragul king Sagrada Familia, Balen ning Masantul keti Indung Kapampangan. Anak ne ning sadyang Bise-Mayor Marcelo I. “Bajun” Lacap a mayap menungkulan king balen na at ing maganaka, masipag at mapakumbaba agyang malagu ya—Liza Batac Lacap. Ding pengari na at ding kapatad na masanting la pamiyabe at bina lang mikakalugud agyang e no man binang masaplala pamibye-bye.
Anting pangane karing mikakapatad, i LJ yang tatangalan da at patatalukyan da panalimbawa king panugali, pamisip at pamirapat-dapat. Ing ilig na king pamanigtigan at pamanyulat ilig da naman ding keyang wali inya sa’t atin lang aguman pamanigtigan mikakapatad a mibansangang “TipaManik.” Keraklan karing dalit da Kapampangan la at agya mang basultu ing tigtig da makakaliwa la lawiwi kapamilatan ning miyayaliwang ilig na naman ning talasulat da a i koya dang LJ.
Maralas karing dalit a susulat nang LJ dikil keng pamalsinta at deti maralas mu naman magmula la anting kawatasan. Pabandying-bandying ya mu keng pamangudtang kawatasan at dalit i LJ dapot deng asulat na kakablas ing panamdam ding kayanakan king Mawling Kapampangan.
I LJ megaral ya Holy Angel University at anti keng kapanintunan na ngeni dakal ya tinggap a galal karing lelangan nang mangalagung panyulat.
***
Dake Talabaldugan:
1. kulam – (palagyu) marok a pamanyumpa. English – bewirtchment; withcraft; black magic. Alimbawa king pamangamit: “Pigkamalyan dang kulam ing asug a miras king lalaking mekinis asung tubu Mawli.”
2. kulambû/kulumbû – (palagyu) saklub panyalang yamuk. English – mosquito net. Metudtud ya lwal ning kulumbu ing asawa nang Kining uling kemwanan ne keng pamaninum nang alak. Alimbawa king pamangamit: “Metu.”
3. kulap – (palagyu) ambun; biga. English – mist, fog. Alimbawa king pamangamit: “Sadya manakit keng kulap baling abak a maranun kanitang mangalati ke pa dapot ngening mepali ne ing yatu ala na.”
4. kulapó/kulapú¹ – (palagyu) mitipun a dinat a tutubu keng misamut a mapali, makasalilung at mabasa. English – a kind of mildew; molds. Alimbawa king pamangamit: “Kisna yang kulapu ing apangan nang tinape Ading inya menuka ya at mesakit dungus.”
5. kulapó/kulapú² – (palagyu) lumut. English – species of seaweed or moss. Alimbawa king pamangamit: “Malyari lang kabud mu kulapu kakanan deng asan at e na nanu-nanu pang e tamu pa balung bayung pamangan a pamisali da ngeni.
***
IRIYANG KAPAMPANGAN: Kapanwalan da reng kabalen tamu a mayap a paurud ya bwak ing bingut king pamagpabanwa na. Ing kanung mumunang manurud kaya yang pamulyan na. Nung byasa ya ing manurud, byasa ya naman kanu potang dagul ya.
***
PAMIPALINO: Ing Kapisik magnasa ya at manwalang misubling pasibayu ing lagablab ning legwan ning Kalinangan Kapampangan kapamilatan ding keyang dalit, kawatasan, amlat at miyayaliwang kapaglalangan a misulat king pigmulan at tune kulitan kambe ning dalise at mapagmasabal a pamisip at parasan. Ing panyulat ding pipumpunan yang sukat mataluki at miparangalan kapamilatan ning pamangamit kareti at aliwa ring karing dayu at salungat a paralan dang dela keti Kapampangan. Ing Kapisik ala yang kikilingan a kapanaligan, aguman o ninu man nung e ing Lubusang Katutwan.