KANIADTO, ang pagsunog sa lasang o pagkaingin sa Barangay Sunog, lungsod sa Balamban ang gibuhat ni Jose Bebelonio “Kap Bebe” Pepito, 60, kay maoy ilang panginabuhi.
Karon, ang konsehal sa barangay naila sa iyang adbokasiya sa pagpanalipod sa lasang ug maoy nangu sa reforestation project sa Department of Environment and Natural Resources.
Siya nag-organisar usab og kooperatiba, gitawag og Barangay Unity Key Integrated Development (BUKID) nga nakatabang sa mga pamilya sa barangay kansang panginabuhi mao ang panguma.
Si Pepito niangkon nga niadtong dekada 70, apil siya sa pagsunog sa mga kahoy sa lasang sa ilang barangay aron matamnan nila og mga mais ug mga lagutmon.
“Mao may among panginabuhi. Wala man mi nakit-i sa gobiyerno, wala may nag-atiman namo,” padayag niini sa pakighinabi sa Superbalita Cebu.
Apan sa dihang nasayod na siya sa mga programa sa DENR 7, iyang gituman ang iyang mga nakat-unan.
Nakadawat siya og kontrata gikan sa DENR nga 100 ka ektarya nga luna diin siya ang modumala ug bayaran siya sa mga kalihokan nga iyang matuman.
Sa sinugdanan, naglisod siya pagkumbinsir sa mga pamilya kay nahadlok sila nga papahawaon sa ilang gipuy-an.
Aron masalbar ang kinaiyahan, ang iyang gibuhat gamit ang iyang kaugalingon nga salapi, iyang gilukat ang mga lote sa mga pamilya nga dili gusto mananom.
Nagsugod siya sa reforestation project niadtong 1997.
Niadtong 1989, nasud sa pulitika si Pepito gumikan sa hagit sa mga kaliwat sa iyang asawa nga si Delia, 53, ug nahimong kapitan sa barangay hangtod sa 2007.
May duha sila ka mga anak sila si Claudio, 34 ug Jose Bebelonio Jr., 20, pulos nagnegosyo.
Sa iyang pagkakapitan, daghan siya og naabot nga mga lugar pinaagi sa Lakbay Aral diin daghan siya og nakit-an nga mga dapit nga nilambo gumikan sa kooperatiba.
Naenganyo siya magbuhat og kooperatiba ug niadtong 2000 naporma ang BUKID.
Matod niya, ang DENR 7 ug ubang donors adto mohatag sa kooperatiba.
Nagsugod sila sa 162 ka mga miyembro ug karon niabot na sa dul-an 200.
Dihang naorganisar na ang BUKID, nakadawat sila og kontrata gikan sa Japan Bank for International Cooperation (JBIC) ug DENR alang sa agro-forestry project sud sa 676 ka ektarya nga luna.
Gigahinan sila og P8.9 milyones alang sa seedlings production, pag-andam sa yuta, pagpananom hangtod sa pagmintinar.
Nahuman nila og establisar ang 676 ka ektarya nga lote sud sa usa kaa tuig hinungdan nga nalipay ang mga Hapon ug nadungagan sila og P10 milyones alang sa paghimo og farm-to-market roads.
Gipasemento nila ang 2.5 kilometros nga karsada diin giuna ang lisod nga bahin nga paingon sa Mt. Manunggal.
Karon, daghan na og mga proyekto ang ilang kooperatiba, usa na niini ang pagdumala sa eco-tourism adventure sa Barangay Sunog. Apil niini ang sky biking, camping ug horseback riding sa Baguio de Cebu ingon man ang trekking sa Mt. Manunggal, Mt. Mauyog ug Monkey Mountains.
Gawas niini, nakasugod usab ang BUKID sa pagpananom og abaca, tiger grass o lakay-lakay ug cacao.
Moabot sa 5,000 ang ilang cacao plants, samtang 50 ka ektarya ang gitamnan og kape diin 60 porsyento niini ang nangabuhi.
Sa abaca, base sa survey sa taga Philippine Fiber Industry Development Authority (PhilFIDA), niabot na sa 240 ka ektarya ang natamnan og abaca apan katag-katag.
Nag-develop usab ang kooperatiba og usa ka ektarya nga luna alang sa pagpa-culture og tiger grass o lakay-lakay para sa demo diin nagplano sila nga maghimo og mga produkto nga gama niini sama sa silhig.
Sa pagpangu ni Pepito sa kooperatiba, nakita sa iyang mga miyembro ang sakripisyo nga iyang gibuhat aron pagsalbar sa kinaiyahan
“Maoy akong misyon ang pag-inform sa mga tawo nga i-stop ang among kinaraan nga kaagi sa pag-uma. Gisakripisyo nako akong kaugalingon tungod sa akong love sa kinaiyahan dinhi sa among lugar,” panapos nga estorya ni Pepito.