Garcia: Pamanyikampu ring Aguman Kasalpantayanan (Sectarian Bullying)

“E KAYU magaspang karing asbuk yu, At e yu la pabustan ding pusu yung magkas nanu man arapan ning Dyos. Uling ing Dyos at yu banwa at ikayu ati kayu king yatu: Inya sa’t bustan yung ditak kayu amanu. Uling ing tagimpan manibatan ya karing dakal a baliwas, At ing bolang makikilala ya karing dakal nang amanu.”

- Talapangaral, Dangka 5: Sunis 2-3 (Ecclesiastes, Chapter 5: Verses 2-3)

"E ka manatul, at e da ka atulan; At e ka mamarsala at e ka miparsalanan;

patawad ka, at mipatawaran ka. Mamye ka at ika mirinan ka naman. Mibulus lang mayap a sukad king kandungan mu—makatimid, Migogo agnan-agnan, at lapo-lapo. Uling king dalerayan ning pamanyukad mu yang panyukad da mu naman keka anting ablas. At minagkas Yang diparan karela: “Ing taung bulag e ne apaynturwan ing taung bulag mu naman, malyare? E la agnan manabu king kulkol.”

- Lukas, Dangka 6: Sunis 37-42 (Luke, Chapter 6: Verses 37-42)

***

Magbyasa-byasa. Dakal la ring pakalibutad kekatamung anti karela. Magbyasa-byasa lang dili uling king kapanwalan da abasa da ne ing Banal a Kasulatang laganas at alang lakto inya isip da daig da la ngan ding aliwa.

Ing kapanwalan da o maling kapanwalan da, ila na ring kabud mu’t magdili-diling manalakaran para king Tibubus a Katutwan o king Apung Ginung kakataskatasan.

Deti ring nu man karin manglibak la karing akakit dang sisibuk sumamba king Apung Ginu kapamilatan ning ditak dang belwan, ning mayna dang pamanaluse king nanu mang katutwan a pagkalub da ing aklat dikil king kasalpantayanan o king Apung Ginu. Balang kimut da ring aliwa atin lang pintas. Balang sabyan ding aliwa ating mali at baling gawan da ring aliwa atin lang busbus a apapansingan.

King kapanwalan da megi na lang pantas uling alaganasnan da ne ngan ing Banal a Aklat magmula king takap king arap angga na king takap king gulut. Nung sambitla lang sunis bala karela ya menibat at pibandyan de ing Aklat ayti. Tuldwan do pa ring aliwa antimong salarin lang alang kapatawaran at ila anti lang busilak king kadalisayan pilubluban.

Deting taung deti asno kapanatul. Balang tau kayayakitanan da lang kasalanan. Balang tau dakal a kamalyan at kisnang kasalanan uling e de pa abasa mu man in Biblya kapurit man at ila ring pantas at ila mung makasanak karing Amanu ning Dyos.

Balamu ata alaktawan de ing Lukas, Dangka 6: Sunis 37-42 nung nu makapasyag ing antining aral: “Uling king dalerayan ning pamanyukad mu yang panyukad da mu naman keka anting ablas.”

Ala kekatamu ing makabitasang e pa migkamali, e magkamali at e na pasibayung magkamali king kekaban ding bye tamu. Atin tamu ngang keynan ninu man itamu. Ngana pin ning metung a pangadi:

“Malyari yang tunggen ing Nwan a Lagyu ning Ginu king mapakumbabang kabilyan ning isip; pakiramdam king sarili lakwas pang mababa kesa king are king dalan, ninu man sukat maging mapanupaya kesa karing impun-tanaman; alang nanu mang panamdam ning maling dangalan at makadyang munye galang kaninuman at alang panenayang nanu mang galang karing aliwa.”

***

Dake Talabaldugan:

1. kupit – (palagyu) pamanako ditak-ditak, kurakut. English – filching, pilfering. Alimbawa king pamangamit: “Megisan ya laman at ikwa nang misara ning tindangan da pauli ning alang patugut a kupit ding dapat sana magbante king pamisali da.”

2. kupya – (palagyu) takap buntuk; salakut. English – hat, cap, fixed but removable head covering. Alimbawa king pamangamit: “E ya mitipang ala yang kupya ing baintau kasi pala atin yang sasalikit a peklat keng buntuk manibat kanitang malati ya pa.”

3. kurakut – (panguri) pamanako lantaran lakwas na karing dapat sana pekapun ning balen. English – clandestinely taken. Alimbawa king pamangamit: “Inya mangaragul la atsan deng pulis pauli ning alang binang kurakut la daraptan king kalungsuran a dapat sana karelang ipagmasabal.”

4. kuráp – (palagyu) likas a pamibuklat-takup da reng mata. English – wink (of the eye). Alimbawa king pamangamit: “Ala yang ditak mang kurap ing baintau inyang akit neng linabas ing dalagang mipasuglap saguli kaya.”

5. kuriput – (panguri) maimut, maramut, mapait o matigik talan kareng salapi. English – stingy, niggardly, miserly. Alimbawa king pamangamit: “Pikabalwan yang kuriput i Edung inya e de buring kayabe keng nanu mang lakad deng kayang kakaluguran o kamaganak mu naman.”

***

PAMANGAPAMPANGAN: Malagad nang tutu ing pamanyiklod da reng sisimba neng ati lu kilub pisamban o neng mitutulid la keng dambana o altar nung nu ya makasantung ing Santisimu.

Kanita kabud mitulid la keng pisamban deng tau mangurus la at sisiklod de ing metung dang intud keng gabun o nung nu la makatuklu. Pati na keng dake ning “pamipakalam” o consecration ding alak at tinape. Sisiklod namu detang bisa at e na sapilitan king panakit ning Kapisik.

Sadya pin mag-belu la pa o tibukbuk la at pakagayak lang manayun deng babai at pakapiblas lang masalese reng lalaki. Ngeni, agyang maka-shorts na la mu deng sisimba at ala nang tibu-tibukbuk.

***

PAMIPALINO: Ing Kapisik magnasa ya at manwalang misubling pasibayu ing lagablab ning legwan ning Kalinangan Kapampangan kapamilatan ding keyang dalit, kawatasan, amlat at miyayaliwang kapaglalangan a misulat king pigmulan at tune kulitan kambe ning dalise at mapagmasabal a pamisip at parasan.

Ing panyulat ding pipumpunan yang sukat mataluki at miparangalan kapamilatan ning pamangamit kareti at aliwa ring karing dayu at salungat a paralan dang dela keti Kapampangan. Ing Kapisik ala yang kikilingan a kapanaligan, aguman o ninu man nung e ing Lubusang Katutwan.

Trending

No stories found.

Just in

No stories found.

Branded Content

No stories found.
SunStar Publishing Inc.
www.sunstar.com.ph