MATAG karon ug unya dunay motumaw nga hulga sa terorismo. Usahay ang hulga matinuod sama sa pagpamomba sa usa ka night market sa syudad sa Davao niadtong Septiyembre 2, 2016 nga nakapatay sa labing menos 14 ka mga tawo ug nakaangol sa laing 70 ka mga tawo.
Duna bay balaod batok sa terorismo? Aduna ug mao kini ang Republic Act (RA) 9372 nga gitawag usab nga “Anti-Terror Law” ug “Anti-Terrorism Law” apan opisyal nga gitawag nga “Human Security Act of 2007.” Ang maong balaod ni-take effect niadtong Hulyo 15, 2007.
Apan atong klaruhon nga way balaod nga makapugong sa terorismo, ang pagtisok og kagubot ug kahadlok sa katawhan. Ang maong balaod naghimo sa terorismo nga usa ka krimen batok sa katawhang Pilipinhon, sa tanang katawhan (humanity) ug supak sa mga balaod sa kanasuran (against the law of nations).
Sumala pa niini ang terorismo mao ang “sowing and creating a condition of widespread and extraordinary fear and panic among the populace, in order to coerce the government to give in to an unlawful demand.”
Ang krimen nga terorismo mahimo kon ang pagtisok o pagsabwag og kagubot ug kahadlok gihimo pinaagi sa mga krimen ubos sa Revised Penal Code, lakip sa piracy and mutiny in the high seas or in the Philippine waters, rebellion, coup d’etat, murder, kidnapping ug serious illegal detention.
Mahimo usab kini sa mga krimen nga gisilotan ubos sa mga special laws sama sa arson ubos sa P.D. 1613, paglapas sa R.A. 6969 o Toxic Substance ad Nuclear Waste Control, R.A. 5207 o Atomic Energy Regulatory and Liability Act of 1968, hijacking, piracy in Philippine waters ug highway robbery ug kalapasan sa P.D. 1866 o illegal nga paghupot og armas de fuego ug mga ekspolibo.
Ang mga elemento sa krimen nga terorismo mao nga ang maong mga krimen sa unahan gihimo sa usa ka tawo o pundok sa mga tawo, nisangpot kini sa halapad ug di kasagaran nga kahadlok sa mga lumulupyo ug gitumong kini aron mosugot ang gobyerno sa gipangayo nga supak sa balaod.
Ang maong balaod nagpahamtang sa silot nga pagkabilanggo sa 40 ka tuig niadtong makonbikto sa krimen nga terorismo. Samang silot ipahamtang niadtong makonbikto sa conspiracy to commit terrorism, ang panagsabot sa duha ug kapin ka mga tawo nga maghimo sa krimen nga terorismo.
Kadtong mga accomplice sa paghimo sa maong krimen pahamtangan sa silot nga pagkabilanggo gikan sa 17 ka tuig ug upat ka buwan ug usa ka adlaw ngadto sa 20 ka tuig. Samtang ang mga accessories sa maong krimen pahamtangan sa silot nga pagkabilanggo sud sa 10 ka tuig ug usa ka adlaw ngadto sa 12 ka tuig.
Maayo lang ning maong balaod kon madakpan ang mga terorista. Ang lisod mao kanang mga suicide bombers kay di na madakpan kay maapil man silag kamatay inig buto sa bomba nga gibakus sa ilang lawas. Pero di tingali mosalir ang mga suicide bombers sa Pilipinas kay tagsa rang Pinoy nga maghikog. Kay unsa may iyang makuha, promotion? Bahalag di ma-promote.
(Ang atong paghisgut-hisgot mahitungod sa balaud madungog na matag karon ug unya sa mga tampo nga dunay punto legal ngadto sa tulomanon nga “Alang Kanimo Kapuso” nga gisibya gikan sa ala-una ngadto sa alas dos sa hapon sa sibyaan DYSS Superadyo sa RGMA network.)
(Sa mga reaksyon kang Atty. Eddie O. Barrita: E-mail: edbarrita@gmail.com; Cell # 09165805285; Room 201, 18 Cherry Court Bldg., Gen. Maxilom Ave., Cebu City)