NAGUOL ang kapitan sa Brgy. Pajo sa dakbayan sa Lapu-Lapu human masuta niya nga nakawatan siya og sobra sa P100,000 sa iyang ATM card gikan sa usa ka banko.
Wag magtuo si Kapitan Junard “Ahong” Chan nga usa siya sa mga nabiktima sa mga kawatan nga nigamit og skimming device nga mokopya sa impormasyon sa ATM card kon ipaslak sa ATM machine sa pag-withdraw og salapi.
Dako ang kahingawa ni Chan sa dihang sa iyang pag-check sa balanse sa card niadtong Nobyembre 12, P62.02 na lang ang balanse.
“As I remember, the last time that I withdraw, that was Oct. 4. After that transaction, wa na ko mag-withdraw because i have also other accounts from other banks,” ni Chan sa dihang nahinabi a Superbalita Cebu.
Dugang niya nga nakurat siya human niya masuta nga P62.02 nalang iyang balanse maong dali niyang gi-check ang ubang ATM cards sa ubang banko.
Bugtong ang maong card lang nga diyutay og sud bisan sobra sa P100,000 pa ang balanse niini base sa iyang katapusang withdrawal.
Human sa hitabo, nitawag dayon siya sa manager sa iyang banko sa samang adlaw.
Bisan ang manager kinsa higala sa kapitan di katuo nga P62 nalang ang nahabiling balanse niini sa ATM.
“Niadto ko niya pag-Lunes (Nobiyembre 14) ug didto namo nahibaw-an nga dunay mga transaction nga wala gyud ko mag-transact,” ni Chan ning mantalaan.
Nasuta ni Chan base sa iyang bank statement nga niadtong Nobyembre 2, nakuhaan iyang card og P86,000.
Nahibung ang kapitan nganung naka-withdraw ang kawatan sa maong kantidad nga P20,000 ra ang limit sa pag-withdraw sa ATM matag adlaw.
Sumala pa ni Chan nga nipasabot ang banko kaniya nga ang transaksyon mo-reflect lang sa banking day ug posibleng sa wa pay Nobyembre 2 diin nagsunod ang holiday, gisugtan na og kawat ang iyang ATM card.
Matod pa ni Chan nga ang banko nagduda nga posibleng Oktubre 29 pa gisugdan og kawat ang iyang ATM card hangtod na sa Nobiymbre 9 diin P20,000 ang gikuha matag transaksyon niini matag adlaw.
“Mao tong naguol kaayo ko. Wa gyud ko nakatug kay naguol kaayo ko pagkahibaw,” sigun sa kapitan.
rPangutana ni Chan karon kon mabalik pa ba ang maong salapi.
Hinuon, nisaad ang bank manager nga mabalik kini kon mapamatud-an kining nabiktima sa skimming.
“Ni-assure man gyud sila (banko) nga they will conduct an investigation on this. They gave, mohatag sila og assurance that within 15 days feedback sa akua,” paambit pa sa kapitan.
Pahimangno
“It’s very alarming in Cebu nga naay nakasud nga ingon ani nga sindikato nga di ta gusto nga mabiktima ang uban,” ni Chan.
Pahimangno sa kapitan nga kon mahimo tabunan sa publiko ang ilang PIN number kon mo-withdraw gamit ang ATM ug hikapon ang cover sa pislitanan sa ATM basin dinhi gipapilit ang skimming device.
Dugang niya nga kon mopalit usab ang publiko, di gamiton niini ang ATM aron di masayran sa tindera o laing kostumer ang card number ug ubang security number niini.
“Di sad advisable nga magbutang og daghang kwarta sa ATM. Mas maayo sa bank book ug minimal amount sa ATM for emergency lang,” dason ni Chan sa Superbalita Cebu.
Seguridad hugtan
Giawhag ni Konsehal Dave Tumulak ang mga banko dillang sa dakbayan sa Sugbo ug mga kompaniya kansang transaksyon sa kwarta ipaagi sa internet sa pagdoble sa ilang security feature aron dili mabiktima sa iyang gihulagway nga cyber attack.
Kini human gipublikar sa konsehal ang nahitabo kaniya ug ubang mga biktima kansang mga cash deposito sa banko nakawatan gamit ang ATM cards bisan anaa kanila ang kustodiya sa ilang cards.
“Nakasud man gani sila sa ATM payroll account, how much more ang ilang system? Nag-awhag ta sa tanang kompaniya nga pahugtan pa ang ilang security features sa ilang systems network para dili masudlan kay ang nahitabo sa akong kaso, klaro kaayo nga naay get way o agianan. Nakasud nani sila sa black hole naa ni silay kaugalingon nga communication backbone,” padayag sa konsehal kinsa nakawatan og kapin o kulang P400,000 sulod sa pito ka adlaw.
Si Tumulak nagtuo nga adunay skimming device nga gibutang ang mga kawatan.
Apan kagahapon iyang gipadayag nga sindikato ang nahitabo ug adunay mga local hacker nga nag-operate dinhi sa Sugbo uban sa mga langyaw din iyang gituohan nga adunay nahitabong “systems failure”.