MAMAHIMO nang maka-request ang publiko og dokumento ug rekord sa buhatan sa gobyerno ubos sa executive branch subay na usab sa Freedom of Information (FOI) executive order nga nahimong epiktibo kagahapon.
Ang tanang interesado nga indibidwal mamahimong makakuha og opisyal nga rekord pinaagi sa eFOI portal nga foi.gov.ph.
Niadtong Hulyo 23, dihang hingpit na nga gipirmahan ni Presidente Rodrigo Duterte ang Executive Order No. 2 diin naghatag kini og access sa publiko sa mga dokumento sa gobyerno ingon man sa executive branch.
Sa pagkakaron aduna’y 15 ka ahensiya sa gobyerno ang mamahimong mapangayuan og request sa publiko.
Naglakip kini sa Department of Budget and Management, Department of Finance, Department of Health, Department of Information and Communications Technology, Department of Justice, Department of Transportation.
National Archives of the Philippines, Office of the Government Corporate Counsel (OGCC), Office of the Solicitor General (OSG), PhilHealth, Philippine National Police (PNP), Philippine Statistics Authority (PSA), Presidential Commission on Good Government (PCGG), Presidential Communications Operations Office (PCOO) ug Public Attorneys Office (PAO).
Apan, base sa FOI ubos sa EO 2, mamahimo usab nga maka-request sa tanang government owned or controlled corporations (GOCCs) ug state universities and colleges (SUCs).
Matod ni Presidential Communications and Operations Office (PCOO) Assistant Secretary Kristian Ablan nga sa ikaduhang quarter sa 2017, mas palapdan pa nila ang implementasyon sa FOI.
Sa pagkakaron, national records una ang mamahimong ma-request sa website ug aduna’y 15 ka working days sa pagtubag ang buhatan sa maong hangyo.
Apan kon gikinahanglan ang extension, pahibaw-on ang ni-request niini.
Hinuon, bisan paman sa tumong nga transparency sa gobyerno, aduna gihapo’y exceptions ang FOI.
Matod ni Ablan nga gikan sa 166 ka restrictions nga anaa sa draft manual sa bag-ong balaod, himuon nalang kining 11.
Ania ang mga nalakip sa dili mamahimong mapangayo sa publiko o anaa sa exception list: presidential communications privilege, deliberative process privilege, national security, foreign affairs, law enforcement and regulation, prejudicial premature disclosure, personal safety, privacy, trade secrets and confidential information, dispute resolution ug uban pa.
Kon dili mahatagan og tubag ang hangyo sa ahensiya mamahimo nga mo-suwat o mo-appeal sa ibabaw nga buhatan niini ug mopasaka og kaso sulod sa 15 ka adlaw human mahupas ang 15 ka adlaw nga gikinahanglan.