NATAY-OG ang industriya sa mina sa tungod sa pagsirado sa 23 ka minahanan sa Pilipinas. Daghan niini nahimutang sa Mindanao ilabi na sa duha ka probinsiya sa Surigao.
Gawas sa pagsirado, sobra 10 sab nga minahan ang gipangsuspende ang operasyon kay dunay wala masunod nga balaod sa pagprotekta sa kinaiyahan.
Nisiga ang mata ni DENR Sec. Gina Lopez sa iyang nasaksihan nga hilabihang pagkaguba sa kinaiyahan tungod sa mina. Waskag ug natusaktusak nga daw naigo og bombang nukleyar ang kabungturan sa maong lugar tungod sa open pit mining operation sa mga higanteng kompaniya.
Gawas sa pagkabungkag sa yuta, naapektuhan usab ang kasubaan ug kadagatan nga haduol niini tungod sa nagdagayday sa duga, hinugas nga tubig ug kemikal gikan sa operasyon.
Kinsa pang isda nga ganahan mabuhi sa lubog nga tubig?
Gibutang ni PRody si Sec. Lopez sa DENR tungod kay nituo siya nga dako ang mabuhat niini sa pagprotekta sa kinaiyahan sa nasud ug pagpasunod sa mga balaod kabahin sa pagmina.
Apan hangtud karon wala pa siya ma-confirm sa Commission on Appointments (CA).
Naila si Lopez sa iyang adbokasya sa kinaiyahan ug gani na-engkuwentro na niya ang daghang negusyante sa minahan sa wa pa siya niapil sa gobyerno.
Usa siya sa nikondena sa pagkamatay ni Dr. Ortega, usa ka magsisibya ug environmentalist sa Palawan ug nagpadayon sa iyang kawsa batok sa dagkong kompaniya sa mina didto.
Tungod niini, nialma ang mga kompaniya nga iyang gipasirad-an kay wala kuno nisunod sa due process.
Usa sa mga nialma mao si Kongresista Prospero Pichay sa Surigao.
Sumala sa balita, dako ang interes ang pamilyang Pichay sa industriya sa mina sa maong probinsiya. Minero diay si kongresman?
Gani naa pay balita nga daghang mga politiko gikan sa senador hangtud sa gobernador, mayor ug konsehal ang nahilambigit sa negusyo sa mina, dili lang sa Surigao kon dili sa nagkalain-laing lugar sa Pilipinas.
Nahimo pa gani kining isyu sa eleksiyon sa 2016.
Ang pangutana sa kadaghanan kay di ba dapat gina-divest na sa politiko ang ilang negusyo kung molingkod na isip "public servant"?
Hunghong sab sa usa nako nga higala nga "di ba diay sila maka-dummy"?
Ikaduhang pangutana kay sakto ba sab nga si Kongresista Pichay mismo ang tigpamaba sa mga minero?
Ang iyang gipalagan kay ang mando sa DENR nga ahensiya sa gobyerno diin si Pichay trabahante sab.
Para kanako, klaro nga ang iyang gibuhat kay proteksiyon sa iyang interes isip minero ug dili ang interes sa nasud nga iyang gialagaran.
Di sab ko motuo nga way due process nga nahitabo kay dili bugo ang taga-DENR nga mohimo lang nga way basihanan.
Makita nato sa atong mga mata ang dakong kadaut sa lugar gawas pa nga hangtud karon purdoy ug uyamot gihapon ang kahimtang sa katawhan nga nagpuyo haduol sa minahan.
Matud pa gamay ra kaayo ang makuha sa nasud gikan sa mina.
Karon gihadlok na si Lopez nga i-bypass na sab ang iyang appointment isip DENR Secretary sa kongreso.
Ang iyang gisandigan na lang mao si PRody nga nisuporta sa tanang niyang lakang ug tinguha.
Atong suportahan si Sec. Lopez!