(Pasiuna: Kini ang atong apas-sumpay sa atong tubag sa sulat suliran nga gipadangat kanato ni Nonong of Tugbok District mahitungod sa iyang sitwasiyon kung diin nagahian siya ug naglisud kini og kapalong.)
DEAR Nonong of Tugbok District,
Karon atong tukion og ensakto kining priapism. Kining priapism usa kini ka medical nga kondisyon kung diin ang kinatawo sa lalaki dili mobalik maskin pa man og walay pisikal ug saykolohikal nga pagpukaw niini sulod sa upat ka oras.
Kining priapism potensiyal kaayo kini nga mohatag og kasakit ug gikonsiderar nga emerhensiya nga medical nga gikinahanglan nga makadawat gihapon og ensakto nga tambal sa kuwalipikado nga doktor.
Gani, maayo kay nakat-on ka sa imong igsuon ug imo nga gibutangan og ice ug napalong kini, kay kung wala, tingali og dako nga kadaut ang nahitabo sa imong kinatawo, kung diin makuwangan og hangin ang kinatawo ug mao ang rason nga madaut kini.
Ngano man nga mahitabo kini? Unsa gayud ang hinungdan niini? Ang mga mekanismo niini lisud nga masabtan, apan nilakip og komplikado nga mga butang nga adunay kalambigitan sa mga kaugatan ug sa utok.
Kining priapism mamahimo nga nalambigit sa mga sakit sa dugo, ilabi na ang sickle-cell disease, sickle-cell trait, ug laing mga kondisyon susama sa leukemia, thalassemia, ug Fabry's disease ug mga sakit sa kaugatan, susama sa mga trauma sa spinal cord.
Kining priapism mamahimo nga nalambigit sa kakuwang sa glucose-6-phosphate dehydrogenase nga nisangpot sa pagkubos sa nibel sa Nicotinamide adenine dinucleotide phosphate (NADPH).
Ang NADPH usa kini ka butang nga nalambigit sa pagporma sa nitric oxide, nga mamahimong mosangpot sa priapism.
Ang uban usab nga nibel mamahimo usab nga mosalmot sa kondisyon pinaagi sa pagpabukad sa mga kaugatan, ug mao ang niinpluwensiya sa pag-agos sa dugo ngadto sa kinatawo.
Ang sickle cell disease kasagaran mopresentar og espesyal nga mga pagbabag sa pagtambal niini.
Ang hyperbaric oxygen therapy napamatud-an usab nga malampuson nga gigamit sa ubang mga pasyente. Kining priapism nakit-an usab sa grabe nga mga kaso sa rabies.
Apan tungod kay taas-taas pa man gihapon ang atong pagahisgutan mahitungod niining imong sitwasiyon, tugoti ako nga ato na usab kini nga padayunon og pagtuki sa sunod nga edisyon niining atong patik. Hangtud na usab sa sunod!
Dr. Fritz
(Si Dr. Fritz Legarde Espedilla usa ka aesthetic dermatologist/surgeon ug clinical sexologist. Aduna usab siyay kahibalo ug training sa hypnotherapy ug sa Medical Acupuncture. Usa usab siya ka personalidad sa radyo nga sobra na sa dekada nga nagadagan sa kahanginan ug autor sa iyang libro nga “Healthy is Sexy Secrets ni Dr. Fritz.” Nagatudlo usab siya sa usa ka kolehiyo sa Pharmacy. Alang sa inyong mga sulat-suliran, mamahimo kini ninyong ipadala sa Dear Dr. Fritz, c/o SunStar-Davao Publishing Inc., Ebro-Pelayo Building, Jacinto St., Davao City, (former Department of Foreign Affairs office), across Ateneo de Davao University and beside Holy Child School of Davao, o i-e-mail kini sa dokfritz@yahoo.com. Ang dili magpamantala dili matubag!)
r