Super Suroy: Ang Langob sa Dumanjug
NAKAANI sa pagtagad sa lokal nga mga opisyal ug molupyo sa lungsod sa Dumanjug ang langob nga bag-ong nadiskobrihan.
Ang langob nagsilbi karon nga dangpanan sa mga kwaknit ug ubang idlas nga mga insekto.
Ubay-ubay ka mga indibidwal ang interesado nga mosud sa langub ug motan-aw sa mga nindot nga talan-awon sa sud niini, apil na ang porma sa mga bato.
Apan, ang mga awtoridad nitambag nga likayan una ang pagsulod niini samtang wa pa masusi sa Mines and Geosiences Bureau (MGB).
Si Benjamin Alpetche kauban sa iyang higala, ang pipila sa unang nakabantay sa langob nga nahimutang sa Sitio Malalag, Barangay Calaboon.
Nahitabo kini dihang nanulo sila og kaka niadtong 2013 dihang nakabantay silag bito sa yuta.
Human sa duha ka tuig, nasud sa grupo nila Dumanjug acting Mayor Efren Guntrano Gica uban sa mga sakop sa Provincial Disaster Risk Reduction and Management Office ug Provincial Environment and Natural Resources Office ang langob niadtong unang semana ning buwana.
“Di lalim mosud kay lisod kaayo, ang ubang mga lungag gagmay. Mura kag iro maglakaw, mokamang gyod ka,” saysay ni Gica.
Pipila ka mga tawo sa kasikbit nga lugar ang giingong nibungkag sa dagkong mga bato ug maoy nahimong agianan sa mga tawo paingon sa sud ug nanguha og mga sinako nga yuta gikan sa sud.
Si Calaboon Barangay Kapitan Gerard Irag niingon nga ang yuta sud sa langub adunay phosphate nga ilegal nga gimina ug gi-export sa Japan isip sagol sa abuno.
Sa website sa provincial government, ang langob adunay pito ka dagkong mga lawak ug lapad ug dagkong mga bato nga giagian sa tubig hangtod sa walo ka metros.
Ang Sun.Star Superbalita ang usa sa mga nakasud sa langob niadtong Hunyo 5 diin hagip-ot ang agianan.
Sa pagsud sa langob, gikan sa ibabaw mosubay ka sa hagdanan nga kahoy paingon ngadto sa ubos.
Mas maayo nga magdala ka og flashlight aron makita nimo ang talan-awon sa sud ilabi na ang mga bato nga nindot og mga porma.
Si Gica nibana-bana nga niabot og 200 metros ang gidak-on sa langob.
Ang mayor nipakita pa og mga hulagway sa usa ka klase sa itom nga scorpion nga ilang nakit-an sud sa langob ug gikuhaan og larawan gamit ang iyang cellphone.
Aduna usab silay nakit-ang pundok sa mga kwaknit sa langob.
Si Baltazar Tribunalo, pangulo sa PDRRMO, nitambag sa mga molupyo nga likayan una ang pagsud sa langob tungod kay nipis na ang ibabaw niini ug peligro nga mangatagak ug mahulpa ang yuta ug dagkong mga bato.
Nisugyot hinuon siya nga himuon kini nga conservation area alang sa mga kuwaknit.
Si Gica niingon nga gikonsiderar nila ang option pagpalambo sa dapit isip eco-tourism site.
Apan ipatan-aw una nila kini sa Mines and Geosciences Bureau sa Department of Environment and Natural Resources.
Si Alpetche, 26, taga dakbayan sa Carcar apan anaa na nagpuyo karon sa Calaboon, ug hilig mosulod og mga langub, nitug-an nga nagkadaiyang mga porma ug simbolo nga Hinapon ang makita sud sa langob.
Usa niini ang porma og kasingkasing nga nagpasabot nga dunay bahandi, base sa treasure hunting code.
“Ang mga tawo moingon nako nga mura kuno ko og boang magsige og sulod sa mga lungag,” saysay ni Alpetche sa Sun.Star Superbalita.
Si Florencia Sala, 79, nagpuyo dapit sa langob, niasoy nga 5 anyos pa lang ang iyang pangidaron dihang gisakop sa mga sundawong Hapon ang ilang lugar.
Siya nagtuo nga ang langub ang nagsilbi nga dangpanan ug tagoanan sa mga Hapon atol sa ikaduhang gubat sa kalibotan.
Ang ubang mga tawo nga nagpuyo dapit sa langob ang nipadayag og kabalaka sa pagtuo nga ang ilawom nga bahin sa ilang mga balay ang kabahin sa langob.
Gani, ang abuhan nila ni Sala, matod niya, ang nalubyok na bisan sa wa pa mahitabo ang kusog nga linog niadtong Oktubre 2013.