DEAR Dr. Fritz,
Maayong adlaw kanimo. Ako diay si Trish nga taga Bangkal. Ang akong problema, dok, kay kada regla nako pwerte gyud kasakit sa akong pus-on. Matagbaw gyud ko og pailin-ilin sa akong dysmenorrhea. Sige naman lang ko og inom ug pangpawala sa sakit. Usahay gani dili na motuo ang kasakit sa akong pus-on mao nga magbutang ko og labakara nga gihumol sa init nga tubig ug ako nga ihampol kini sa akong pus-on. Naa pa gani mga panahon nga magpa-inject nako para lang gyud mawala ang sakit sa akong pus-on. Wala bay laing pamaagi nga natural nga mawala ning akong dysmenorrhea? Kada bulan naman lang intawon ang kasakit nga gihatag ani kanako.
Tabangi intawon ko, dok. Daghang salamat ug magpa-abot ko sa imong tubag.
Trish of Bangkal
***
Dear Trish of Bangkal,
Nakasabot ko sa imong gibati kay dili gyud tawon lalim ang kasakit sa dysmenorrhea. Apan, sa imong giasoy nga dili na magpatuo ang kasakit ug mao nga magpa-inject na ka og tambal aron lamang nga mawala ang kasakit, mas maayo seguro nga magpahiling ka sa usa ka OB-Gyne aron masuta ug wala ka bay laing sakit susama sa myoma, endometriosis ug uban pa. Ayaw na sad sa pagpadugay dugay pa kay lisud nga diha na ta magpahiling nga wala na unya'y mahimo ang siyensya ug medisina diha kanimo.
Apan, tungod kay nangita man ka og mga natural nga pamaagi aron mawala ang kasakit, ako kini karon nga ihikyad diha kanimo.
1. Tubig, tubig ug tubig
Ang pag-inom og tubig kanunay ug pagpabilin nga dili maughan dili man dayon makapawala sa pagkawala sa sakit sa pus-on, apan, kini makatabang sa gibati nga pagbutod, nga mao ang makapasamot sa kasakit sa pus-on. Sa panahon nga mo abutay na ang imong kada bulan nga bisita, seguraduha nga anaa kay usa ka botelya sa tubig sa imong kilid ug pisliti og gamay nga lemonsito aron anaay timpla maskin gamay ug aron nga ma awhag ka nga mo inom niini kanunay. Hinayhinayi sad sa pagkunsumo sa asin. Ayaw ug pasobrahi sa 2,300 ka miligramo kada adlaw. Likayi usab ang bino tungod kay ang bino ug asin makaapekto sa imong tubig sa lawas.
Apan, usa kita magpadayon sa unahan, tungod kay taas-taas pa man ang atong pagahisgutan mahitungod niining imong sitwasyon, tuguti ako nga ato kini nga padayunon pagtuki sa mga sunod nga edisyon niining atong patik. Hangtud sa sunod!
Dr. Fritz
(Si Dr. Fritz Legarde Espedilla usa ka aesthetic dermatologist/surgeon ug clinical sexologist. Aduna usab siyay kahibalo ug training sa hypnotherapy ug sa Medical Acupuncture. Usa usab siya ka personalidad sa radyo nga sobra na sa dekada nga nagadagan sa kahanginan ug autor sa iyang libro nga “Healthy is Sexy Secrets ni Dr. Fritz”. Nagatudlo usab siya sa usa ka kolehiyo sa Pharmacy. Alang sa inyong mga sulat-suliran, mamahimo kini ninyong ipadala sa Dear Dr. Fritz, c/o Sunstar-Davao Publishing Inc., Ebro-Pelayo Building, Jacinto St., Davao City, (former Department of Foreign Affairs office), across Ateneo de Davao University and beside Holy Child School of Davao, o i-e-mail kini sa dokfritz@yahoo.com. Ang dili magpamantala dili matubag!)