PIPILA ka sektor labi pa ang nga sakop sa Philippine Association of Stores and Carinderia Owners (Pasco) ug mga sugar planters and kusganong misupak sa nag-ong-ong karon nga balaodnon sa Ubos Balaybalauranan nga magpatong ug excise tax sa mga sugar sweetened beverage products. Ang maong balaodnon magpatong og P10.00 nga buhis sa maong matang sa mga produkto ug 4 per cent matag tuig kon pananglitan mapasar man ang maong balaodnon.
Unsa man kining maong mga matang sa produkto ang sugar sweetened beverage products? Mao kini ang atong gikonsumo matag adlaw sama sa kape, softdrinks, juice drinks, tsa ug kining mga energy drinks. Gikonsiderar na kini nga prime commodities. Buot ipasabot nga ato kining gigamit ug gikonsumo matag adlaw sama sa bugas, sabon ug toothpaste.
Nahibawo naman kita kon unsa ang mamahimong epekto sa pag-imponer og buhis. Kanang gi-ingon nila nga "domino effect." Ang mga konsumidor nga mga kabus ang numero unong maapektuhan ug magpas-an sa kalisdanan. Okey lang nang excise tax sa sigarilyo ug ilimnon gumikan kay para man lang na sa lingaw-lingaw. Dili man tanan manigarilyo ug mo-inum. Pero ang mga produkto nga gikonsumo nato matag adlaw lisud kaayo kay kanunay man nato kining gipalit.
Kon mapasar kining House Bill 292, mosaka ngadto sa 50 per cent and presyo ning maong mga produkto. Ang usa ka sachet o putos nga coffee nga tag-P5 lang mosaka na ngadto sa P10. Ang one liter nga softdrink gikan sa P20 mosaka na sa P40. Halos doble lagi ang pagsaka. Unya ganahan mo ana? Ang mga pobre lagi ang ma-igo.
Nabalaka ang mga sakop sa Pasco kon mapasar kining maong balaodnon gumikan kay sila man usab ang direktang maapektuhan niini. Sila maoy namaligya ning maong mga produkto. Kon mahal na kaayo ang presyo, kinsa pa man ang mopalit niini?
Kon wala nay mamalit posibleng manira ang ilang mga tindahan kay mao man kini kasagaran sa ilang mga baligya. Unsa may mahitabo sa ilang negosyo ug pamilya? Yabo ang bugasan. Busa angayan gyud ning supakon ang maong balaodnon.