"KANITA ibat king Galileya i Isya minta ya king bang pabinyag kang Wan.
Dapot i Wan inampat ne, ngana, “Kaylangan kung pabinyag keka at ngeni detangan mu ko?”
Mekibat ya i Isya, “Bustan mu ngeni yan; sukat mu ing daptan ta iti bang tuparan ing katuliran.
Kanita, mebisa ya i Wan. Kararagling mebinyag ya i Isya, sinaka ya king danum.
King penandit ayta ing banwa mibusni ya, at ikit ne ing Diwa ning Dyos kukuldas anting pati-pati at patipa kaya. At ing siwala king banwa ngana, “Ini ing kanakung mambang, a kanakung kaluguran; kaya bina kung matula.“
~ Mateu, Dangka 3: Sunis 13-17
(Matthew, Chapter 3: Verses 13-17)
Dakal a senayan da reng Kapampangan ing ibat king Biblya. Makanyan man, deng senayan deti nung lawen ta la ngeni, nung e mu balu talaga, ala na kang akit bakas agyang ditak a ibat la pin deti keng Biblya uli ning mekalingwan na ing tune dang kabaldugan king pamaglabas ning makabang panaun.
Ing “sangwanan” a banwa-banwa dang pagmasusyan o si-celebrate deng balen king Mawling Kapampangan ibat ya king aldo panalala kang San Juan Bautista (St. John, the Baptist) a pisan nang Isya (Jesus) kareng ima da. Iti ing pamaminyag nang Wan (John) kang Isya (Jesus) king ilug ning Jordan bayu migmula ing ministry na ning kadwang mebanggit.
King sangwanan, pagkyapusan da kanu dapat ita dapot marayu keng si-celebrate da ing gagawan da. Bakit? Kasi trip-trip mu para kareng mag-sangwan ing gagawan da. E da man balu o’t gagawan da ing pamamasa kareng taung lalabas. Agyang makananu karinat ing danum a pamasa da ala lang pakyalam basta milabas la mu sana gyam mamasa nong mamasa.
Ating deng aliwa, kukunan da mu keng danum uran o albug. Deng aliwa keng paligi o imburnal at atin pang keng danum manibat kareng pozo negro a e pa melinis kari Malabanan o Soliman. O pota naman kareng piyugsen da reng manalduk posunegru la kukwang panyangwan da.
Deng bingut ala lang kamala-male king panganib ning gagawan dang pamanyangwan marinat a danum oneng ila reng malapit keng sakit uling mura la pa katawan. Keraklan kasi deng mangaragul na o magbabaintau na reng manyangwan marinat a danum. Neng kai pa pin malasing na la reng manyangwan inya ala lang pipilinan kareng babasan da.
Maralas a misasangwanan ila pin deng luluslus o lalabas king kabalenan nung e man king kareng cities (San Fernando o Angeles o agyang Metro Manila) inya sa mimimwa la uling kaylangan da pang muling miblas king bale da uling e la mu mebasa nung e miburakan la pa o mitugtugan laput o danum a asna karinat.
Keng kabastusan da reng aliwang manyangwan?uling masisira la pin pamagobra deng aliwang asasangwanan da- mikakapate maralas. Tumbukan, palu-palwan o mekad mipanutuk la pang baril deng aliwa at kulang namu mipatayan na la.
***
Kanini la makapangutang deng aliwang misasangwanan nung nanu pin talaga ing kabaldugan ning sangwanan. Atin pang connection ini king kasalpantayanan o religion? Bala kasi pagan ritual namu iti. Nung religious iti dapat tungkul keng kayapan at king Apung Ginu.
Inya pin sana dapat makapagpaganaka iti keng Dyos.
Tanu mong ing metung a taung singwanan da ati yu king libutad na king pamangutang na nung atin ping kayapan ing religion? Nung deng manyangwan gagawan da iti king lagyu ning religion, o kasi deng apapamwa da uli ning pamanyangwan dang e makatud lalu na lang milako tiwala king kasalpantayanan da.
Nanu mang bage makapagpaganaka kektamu tungkul king Apung Ginu—mayap. At nung mayap iti dapat e makapanasakit kareng aliwa at maging sangkan bang mimwa la at milako tiwala king religion.
Sana maging masaya at makabaldugan ing sangwanan king aldo ngeni o ing kayaldawan nang St. John, the Baptist! Malinis mung danum sana ing panyangwan tamu, ne abe!
Dake Talabaldugan:
1. bâ – (palagyu) mumunang makikatni king Kulitang Kapampangan. English – equivalent of the letter “b” in the Roman alphabet. Alimbawa king pamangamit: “Deng lagyung magumpisa king “ba” keti la ngan manuknangan king Kapampangan kanita.”
2. Ba! – (pambiglang panamdam) kinuyad a “aba!” English – expression of surprise or disgust. Alimbawa king pamangamit: “Ba naman, Isang, seselan na ka mu nung e me pa buri ing lalaking yan a makwalta na, masanting ya pa!”
3. bâba – (palagyu) lalam ning asbuk. English – chin. Alimbawa king pamangamit: “E baling makaba ya bâba atin ya sanang babang mesabi kesa keng ala.”
4. babà – (palagyu) lalam, sulip o kababan. English – bottom part, lowness. Alimbawa king pamangamit: “Ken yang babà ning dulang ya pala misalikut ing kutsara, e ne pamo akit apu nandin.”
5. babá – (pangdiwa) simbaba, pusan. English – carried piggy-back. Alimbawa king pamangamit: “Ba-babá ne pa’ng Mulung ing bingut a yan kanita, ngeni ya nang tatayid kaya neng metwa ne.”
Gawi king Amanung Kapampangan ing ulitan ya ing mumunang kulit o syllable bang gawan yang pangdiwa ing palagyu. Alimbawa: “su” dagdag king “sulat”, “Susulat do lagyu reng mirinang tsa-tunggal suput a abyas kabang kukuldas da iti manibat king dike.”
Kasebyang Kapampangan: Kabud sebyanan de ing metung a tau a "mabasa papil" buri na sabyan nita sira ya reputation karing aliwa. King English ngara, "Your reputation’s shot."
Alimbawa king pamangamit: "Agya mang mabasa ya papil i Isku, tagal ya pa mu rin kanu keng tutuking alalan anting mayor."
Agkatan da kang mambag o midake nanu mang Kapampangan a kawatasan, sanese, sisti, kasuryan o nanu mang dikil king Kapampangan. Pakiparala king email address, garciakragi@yahoo.com o iyaus o i-text king +639196940224. Nung karapatdapat ya’t makayagpang king dalerayang tuntunang Kapisik, masa kang milimbag ya sanu man kareng tutuking dangka ning Kapisik. Ipisik me, abe!