Garcia: Iro bulan, bayung banwa

(Blue Moon, New Year)

Melumo ka, bulan, king aslag na ning aldo,

e ka pa man dinugpa

ligswan mu ne ing babo.

Dane paralaya menandam kang aslag

at kekang kesukab

ing legwan ning munag.

Melumo ka, bulan, melumo ka, bulan.

Melumo ka, biga,

king iro na ning banwa

at king pinanari

ikwa mung megkyasawa.

E mu wari taruk iting ketasan na?

Mamispis mang sapin, e ka bage kaya.

Melunu ka, biga, melunu ka, biga.

Metung ku mung maglayag

sinanglad king dungan mu;

Atagmwan ing salilung

ning kandungan mu.

Pagumasdan mu’ing aslag,

sadyang ketulan mu;

Ampat dintang na’ing munag,

malikid ka ka’ku…

Pasibayu…

Meyagyag ka, pusu,

king suglap d’ing mata,

ngening mebating ya,

tikman mu’ing parusa;

E wari’ing panaun – dakal alilan na?

Alang kasimpait, mayumung palsinta.

Meyagyag ka, pusu.

Meyagyag ka, pusu.

Melumo ka bulan!

Impunsigwa. Metu-dalit king “Tarik,

Ing Palage,” 2005

Malagu yang pamikatagun ing pamamanlag ning awsan dang iro bulan o “blue moon” ngening bayung banwa. Mangabaldugan adwa lang kabilugan ning bulan kilub ning pabulan. Karing aliwang bangsa mengari king America, tawli yang aldo ning Disyembri sinlag dapot kekatamu keni mumuna ne man king bulan ning Eneru.

Makanyan man, e man talagang iro o blue ing awsan dang iro bulan o “blue moon”. Nung wari kasebyan ya mu o bansag king metung a tutung malagad mung malilyari menagri king pamamanlag na pin ning bulan makatadwa kilub ning metu-bulan o month.

Inya sa’t pentun ke ining dalit makapalub king palage kanitang 2005 megawa dikil king bayaning Kapampangan – Rajah Tarik Suliman. Dane ning metung a dangka iti at ing dalit dikil ya king rirya o pamangarirya.

Rirya o pamangarirya o pamangalalu - maragul a bage makakarok king bye ning tau. Maimpis mu ing pamiyaliwa da reting makapayunang mesambitlang amanu. Dakal a mengapalyari, mangapalyari at mapalyari pa a iti yang pagmulan ning e pamikasundu-sundu at pamipate-pate ding mikakaluguran, mikakapatad at pati na misiping bale o misiping bangsa. Pagmulan na naman niti ning pamilumpung o war.

Ala kasing ninu man ing keraklan mabibisa o bisang kabang-kaba namu pangadwa ya mu kaninuman. Lakwas na nung tawli yang dili. Balang metung kekatamu buri tamu ita mu ing makababo karing sabla. Balang metung bisang manimunu o maging pekapun.

Inya naman ayambing o asuglung ya ing bulan king rirya uli na pin ning ing aslag na e naman kayang talaga. Nung wari andaman namu keng aldo. Ala yang aslag magmula kaya talaga.

Ila pin deta reng awsan dang lango mekatuklu mu keng damulag, daig ne pa ing damulag king kaparatutan o kapangayan. O lakwas pang manawang kanita ya pin ing lango makatuklu king dinat ning damulag. Ngara pin deng sasabi: “Pulgas ka mu o kutu, daig me pa ing asung tutuklwan mu.”

Maralas malilyari ing neng kai ating kanglas o pangadwa ning metung a pekapun ing pauli ning rirya gagawang paralan bang ayabut o alagpusan ne kabilyan ing amu na. Ating neng kai, panakawanan ne pa ing amu na bang mung akwa na itang para kaya panibatan na ning ligaya o tula ning keyang ginu.

Mengari mu naman iti king kasebyang: “Pamanginis king gamat ning papakan keka”. Uli na ning kapagnasan king palage ning metung lakwas a masampat a kabilyan ning metung o mekad king tagumpe ning parang tau, mapapatad ing matibe sadyang pamiyutus.

E wari i Lucifer pin kanu agpang king banal a kasulatan, sadya matas ya katungkulan karing sablang galame o alipan ning Kakataskatasang Panginwan o GOD. Karing “angels” o lakwas makatud a bansag – “archangels.” Mu pin, dintang ing panaun apisip-isip na, pauli ning rirya king pusu na, dapat mung samban ya naman uli ning legwan o sentingan na subali pa king upaya na. Ita ing kebaldug na kanu king “aping alang-angga.”

Kambe ring kalupa na pamisip o panga-mapangarirya a angels mu naman, sinalungat la’t meging kasalang na la ning Dyos. Ila ing sinalang na mu kabud pauli ning pangamapangarirya dang pemuntukan nang Lucifer.

Karing amlat mabilug a yatu, dakal a mengari kaniti. I Adan at Eba; Kain at Abel; Kristo at ding Pharisees; Tarik at Lakandula; Bonifacio at Aguinaldo; Ninoy at Marcos…Erap at GMA/GMA at Erap; Amung Ed at ding Sanggunyang Panglalawigan (pati na aliwa pa), pusa ampong asu; La Salle at Ateneo; Kristyanu’t Muslim; maluka’t mabandi; babai’t lalaki; anak at matwa; malagu’t masura; byasa’t maklak a buntuk; Kapampangan at Tagalug - at dakal pang aliwa.

Karing piyalben mu naman, nung alang “protagonist” at “antagonist” ala yang lasa ing nanu man, magi ya man iting “movie,” “stage play” o nanu pa man lupa da reti. Makanyan atang talaga ing bye. Dakal a pamisalu-salungat o pamisalang-salang pauli ning rirya o pamangalalu.

Agyang bala’tawli na – Masaplalang bayung banwa karing sablang Kabalen Kapampangan, sabalang Pilipinu’t metu-ketawan king 2010! Lwid ka, talapamasa!

Nung nanu man ing mali king Kapisik ayni, agkatan da kayung paralang sisti o pamitulid. Malyari kang magparalang sulat o mambag kawatasan, kapusungan, balita, munikala o sisti. Parala mu kabud o iyaus king kek’ong talasuyung talasulat king text o cp: 0919-6940-224 o king email: garciakragi@yahoo.com. Ipisik me, abe!!!

Trending

No stories found.

Just in

No stories found.

Branded Content

No stories found.
SunStar Publishing Inc.
www.sunstar.com.ph