Erlando Ligan Majan
c/o CNU, Cebu City
MOTUO ka bag bayot? Ambot lang tawon! Bayot ko, apan di na ko motuog bayot. Maayo untag mapuo silang tanan, lakip na ko. Buysit ning kinabuhia! Makalagot!
Miduol siya ug miatubang kanako. Misalipod siya sa akong paglantaw sa tambuanan. Wala na ang bus nga gisakyan sa kong my loved one. Nahanaw sa dalan. Wala na magbahisbahis uban sa mga sakyanan nga nagdasok sa akong panan-aw.
“Kalimti siya, maldita,” mitambag ang akong kaluha. “Di siya para nimo.”
Kaluha kami, pero managlahi ang among mga hilig sa sapot, sa pahumot, sa pagkaon, sa pagtuon, sa paglingaw-lingaw ug uban pa diha. Managlahi gyud ang among panlantaw.
“Ambot, uy! Nahigugma lagi ko kang Freddie!” giwakli ko siya aron molantaw sa dalan.
“Hilom na diha! Pangitaon man nimo ang butang nga dili mo na makita!” nangisog siya.
“Nganong mangisog ka man? Ikaw ba ang nahigugma diha?”
Mikatawa siya. “Nabuing ka man god diha. Hilabihang buinga nimo! Namugos ka gyud bisan wa na siyay gusto nimo!”
Milurat ang mga mata ko. “Unsa man diay? Kapin na kami sa lima ka tuig nga loving kaayo ug unya kalit lang nga moreklamo!”
Mikatawa gihapon siya. “Moreklamo gyud kay kay nagtinihik ka na sa pag-abuno kaniya. Sa Tagalog pa, maliit na lang ang datung mo.”
Nangugat ko ug nanighawak. “Wa ko magkuwang sa akong abuno sa kanahan! Ensakto gihapon, pero nagduda ko kon si kinsa ang mipuhal sa akong hinatagan! Kolerahon unta ang naghimo niini! Way uwaw!”
Nahimuot siya sa akong atubangan. Nanlimuok siya. “Mao na, Inday kong brother. Go abroad. Make dollars like mine. Kon wa kay dolyares layo ra nimo ang gugma. Face the truth. Dawata ang tanan ug pasagdi siya nga mahiadto sa lain.”
Misinta ko. Misinghag ko. “Over my dead body! Patyon ko siya!”
Nanakla ang akong kaluha ug nagpanglingo. “Hoy, sister! Pagmata sa tinuod. Higugmaon lang kita kon may ikadatung. Kon wala, sorry na lang. okey?”
Miduko ko ug mihilak. Iya kong giduol ug gigakos.
“Do not worry, sister. Ayaw kaguol. Tabangan ko ikaw nga maka-abroad sama nako. Okey?”
Tuod man, nag-japayuki ko sa Japan. Mi-sing ug mi-dance ko. Sikat kaayo ko ug may mga dolyares na. Ug nangandoy ko: Pangitaon ko si Freddie. Nagpadala kog sulat sa akong sister.
Pero naunsa ba ning mga bayot sa kalibutan? Kalagot gyud nako ba. Nabasa ko ang sulat sa akong sister, “Si Freddie ug ako naminyo na sa gugmang way katapusan ug panagbulag. May dolyares ka na. Pangita dihag laing kulokadidang. Good luck!”
“Ahhhhh…..agay! Mapuo unta ang tanang mga bayot sa tibuok kalibutan, lakip na ko!”
Ug daghang mga luha ang mibuhagay gikan sa akong mga mata. Paita ining bayot ta, uy! Ikaw bay bayot, lalim ba! (Katapusan)