NAHIBAL-AN mo ba nga ang pulong nga "karoushi" wala maglungtad sa Ingles?
Hinapon, yes "Japanese term" kini nga katumbas ang pulong nga "death from overwork" o "kamatayon gikan sa sobra nga trabaho" sa binisaya, migo.
Maayong adlaw, mga higala. Hisgutan ta today ang matang nga adunay kalambigitan sa kinaiya sa mga Japanese kon "Hapon" sa laraw sa pagnarbaho, igsuon.
Part-time teacher man god ko sa mga Hapon mao aduna na pod koy nahagpat nga mga pagtulun-an sa ilang mga tradisyon ug kultura. Pinaagi kini siyempre sa akong aktuwal nga pakighinabi kanila kay lagi usa ako ka maestra mao pirmi nako sila ka chicka.
Nabansag ang mga Hapon nga adunay kultura sa pagka-kugihan. Gani, adunay mga natalang pagtuon nga kapin napulo as 10 hangtud 12 ka oras silang nagapanarbaho bisan walo as in 8 ra ang opisyal nga working hours, migo.
Diri sa nasud Pinas, bisan 8 ka oras ang duty, alas onse sa buntag ug alas kuwatro pa lang sa hapon, ready na mouli ang KADAGHANAN sa mga empleyado. Agree mo?
Sadly, medyo daghan lang pod ang mga tikasan kay nanukad na bisan gibayran ang matag-minuto nila. Dili tanan-of course kay Diniyos pod baya ang pipila sa ilang oras ug mga obra. Oh, ayaw na pangyam-id dinha. Dili to ikaw, okay?
Anyway, matud sa mga estudyante nako, maalaan daw og tapulan ang empleyado nga mouli dayon inig human sa duty. Ilabi na kung anaa pa sa opisina ilang mga agalon, magpaugat daw sila'g trabaho bisa'g walay overtime fee, igsuon.
Usa sa akong estudyanteng naminyo'g Australian, dili na kuno gusto manginabuhi sa Japan kay pressure kuno kaayo sa trabahoan. Dili daw sama sa Australia nga bayad ang matag-minuto unya makabuhat og laing trabahuon kay kanya-kanya man sila'g paningkamot didto, igsuon.
Duna pod koy nabasa nga pagtuon diin dili man kuno produktibo ang obra sa TANANG mga Hapon kay lagi tungod pinugos ang pagpabilin og dugay sa buhatan. Inday-indayon o hinayhinayon pod nila'g human ang mga buluhaton kay dili man tanan makadawat og overtime fee, igsuon. Mao ron!
Bag-ohay pa lang sa balita kadtong usa ka Haponesa nga haos alas-dose (12MN) na mouli tungod sa trabaho niya gikan sa Lunes hangtud Dominggo. Sa dihang first time nagdesisyon siya nga mag-leave sa trabaho, wala pay tulo ka adlaw, namatay siya, bro! Nabag-ohan seguro ang sistema sa lawas niya. Mora'g kaso to sa "karoushi" o "overworked," mare.
Ang trabaho importante kaayo kay tinubdan kini sa panudlanan nato. Unsaon man nato pagpamalengke kung wala tay maayuhon nga madawat sa kompaniya o agalon nato, pare? Apan ayaw lang pod pasobrahe aron dili kini mahimong hinungdan sa kamatayon nga hinanali.
Tagaan nato'g bili ang hustong pagpahulay aron dili ta mangauga sama sa mga wa nahaling gulay. Ang uban himuong adlaw ang gabii aron dako ang masapi. Dili nato kalimtan nga sama sa makina, ang lawas nato mahimo pod "mopalya" mao mag-amping kita.
Ang naghinobrang trabaho, hinungdan sa stress, migo, ug makadaot kini nato. Ang tumang pagkakapoy ugat sa daghang sakit sa atong kalawasan. Okay man nga mamugas ta'g taman apan, ikonsidera ang kondisyon sa atong panglawas. Paningkamotan nato nga makaangkon og himsog nga kalawasan aron modugay-dugay pa kita gamay sa kalibutan.
Bisan unsa kadaghan sa imong katigayonan, dili gayud na madala kung asa man padulong ang atong kalag. Kung sa langit, gold kon bulawan baya ang tamakanan didto, nahimo ra'g "lapuk" ang bili sa pagpaningkamot nimo. Kung sa impiyerno pod maadto, wala nay mopalit og bulawan kay nag-ilaid na sa pag- antos ang mga katawhan didto.
Balance is the key to a healthier life, mare. Seryoso kitang manarbaho apan dili kini dapat hinungdan sa kamatayon nato. Klaro?