NAKAMATIKOD ka ba nga kung ang resulta sa binuhatan sayop o bati, dali ra kaayong makapamasangil ug makapasa ngadto sa uban? Sama pananglit kung maghisgot sa mga rason nga nakaingon sa kapobrihon, kalisod og kapait.
Ang madali-dali dayong mapasanginlan mao ang mga programa sa kagamhanan o ang mga tigdumala ni-ini apil ang mga nanaglingkod nga mga politico labi na tong wa motuman sa ilang mga panaad panahon sa kampanya nga haw-ason ug salbahon ang nagkalisod.
Hait ug sakit nga mga akusasyon sama sa kurakot, tapulan, kawatan og way nahimong ayo para sa mga kabus ang kanunay’ng madungog kay sayon ra man kini ilitok ug ipasa-pasangil kaysa pag-angkon niini. Ngano? Sakit man itulon ug uwaw dawaton ang tinuod.
Apan kung atong panaminan ang agtong tagsa-tagsa ka kaugalinong, kita mismo dunay parti nganong hangtod karon padayon ang pagsaka sa gidaghanon sa mga naghaguraos ug nagkalisod.
Sa impormal nga gihimong pagpangutana ngadto sa mga mamumuo, manindahay, estudyante, mga ginang, apil mga edaran, kini ilang mga simpling tubag nganong hangtod karon hinay pa gihapon ang atong pag-uswag:
Di kabalo mo budget. Uyon ko ini kay bisag unsa pa ka dako sa sweldo, kung way pagbahig sa kita ug magpaturagas sa gasto, kuyaw nga mahubsan ug magkautang-utang.
Sunod ang pagpalit-palit og mga mahal, branded og way hinungdang butang. Dali ma tintal sa uso og puro-paganda. Ang mahitabo, mapugos og pangutang para matubag ang asyos og kapritso. Samot ka ot-ot kay mas dako pa ang kantidad sa gi-utang kaysa binuwang kita.
Dayon ang pagka bisyuso ug suyaon. Kining duha maoy makapapordoy og samot kay buhaton man sa tagtungod ang tanan para matuman ang gusto ug makatupong sa uban bisag nagkamang na sa kalisod.
Segi og pangaon sa gawas o ba kaha ka-lima ngadto sa ka-unom mokaon sa usa ka adlaw. Gawas nga kini dako og gasto, makapaburot sab sa lawas.
Way kumo ang pagbalon sa lutong bahay ni nanay kay gawas nga presko, limpyo, luwas, masustansiya og barato pa.