DILI kahibudngan nga moabot sa kapin milyon ka pesos ang kita sa usa sa labing gibisita nga tourist spot sa habagatang bahin sa lalawigan sa Sugbo.
Sa kadagatan sa Barangay Tan-awan, lungsod sa Oslob, makita ang butanding. Sukad gisirad-an og unom ka buwan ang Boracay aron limpiyohan, mas nilambo ang Oslob.
Niadto lang nakalabay nga semana dihang niabot sa libo ang turista nga nibisita niini matag adlaw, kini base na usab sa tourism office sa maong lungsod.
Ang Tan-awan Oslob Sea Warden and Fishermen Association (TOSWFA) grupo sa mananagat nga lumad sa barangay mao ang nagdumala sa operasyon sa whale shark watching.
Matod sa presidente niini nga si Mark Larrence Rendon, 28, unom ka tuig na siya nga miyembro sa ilang asosasyon ug bag-o siya nga napili isip presidente.
Tuig 2012 dihang unang nagpakita ang mga butanding sa kadagatan sa Tan-awan.
Didto usab siya mihunong sa iyang trabaho pagka-clerk sa Kapitolyo, aron motrabaho isip usa ka boatman sa maong tourist destination, “Dako ang opportunidad diri, mas duol sa balay, less ang expenses.”
Moabot sa P13,000 ngadto sa P14,000 matag semana ang madawat sa usa ka mananagat nga miyembro sa TOSWFA.
Apan giklaro ni Rendon nga depende gihapon kini sa ilang kita matag adlaw tungod kay dili pareho ang gidaghanon sa turista. Mas daghan ang summer season ug karon nga bakasyon sa pipila sa laing nasod.
Kon Lunes hangtod Biyernes, modagsa ang langyaw, samtang weekend modagsa ang lokal nga mga turista.
Kagahapon atol sa pagbisita sa Superbalita Cebu sa dapit, daghang Chinese nga turista ang bisita, diin moabot kini sa 500 matag adlaw niadtong nakalabay nga semana.
Gisundan kini sa mga Koreans ug ubang nationalities sa Asya.
Kaayohan
Dili ikalimod nga tungod sa mga butanding, mas nilambo usab ang negosyo ug panginabuhi sa mga lumolupyo a dapit.
Usa niini ang kinabuhi ni Aikie Lagahid, 29, ang bise presidente sa TOSWFA.
Kon kaniadto nagdawatan siya og P2,000 ang kinsenas isip janitor sa Cebu Provincial Executive Building sa dakbayan sa Sugbo, karon pinaagi sa whale shark watching, nakapatukod na siya og balay ug nakapalit og motorsiklo.
Matod niya nga kaniadto, aduna’y higayon nga pareha ang kita sa iyang trabaho isip janitor ug anaa siya sa iyang kaugalingon nga lungsod, mas minus ang iyang gasto.
Ang kapitan sa Barangay Tan-awan nga si Teotima Berongan nibutyag nga tungod sa butanding, mas daghan sila nga napatukod nga estraktura.
Susama nalang sa ilang bag-ong barangay hall nga nagkantidad og P8.5 milyones nga nahuman sulod sa walo ka buwan, ug ang ilang covered court nga nagkatidad og P4.5 milyones.
Matag buwan, P1 milyon ang madawat sa barangay gikan sa kita sa whale shark watching.
Gawas sa pagtabang sa ilang mga tunghaan ug pagpalit og bag-ong ambulansiya, mas nidako usab ang populasyon sa ilang barangay.
Katong wala pa ang whale shark, ang Tan-awan aduna lay 800 ka tawo. Karon, anaa na kini sa 1,400.
Aduna la’y upat ka sitio ang Tan-awan ug ang kasamtangan nga Internal Revenue Allotment niini anaa lang sa P1.3 milyones ang tuig.
Nakita usab ni Berongan nga daghang nitubo nga mga establisyemento sa ilang lugar, niabot na kini sa 50 diin naglakip kini sa inns o katulganan, restaurants, hostels, resorts, ug uban pa.
Aron magpabilin
Gawas sa P200,000 nga gitagana sa asosasyon isip lawog sa mga butanding matag adlaw, human sa ilang operasyon, manglimpyo usab sila sa hapon aron magpabilin nga limpyo ang kadagatan.
Matod ni Estrella Durban, tourism staff sa lungod nga nadestino sa maong tourist destination, aduna’y ordinansa ang Oslob nga kon molapas sa balaod, aduna’y multa nga P2,500 o unom ka buwan nga pagkapriso.
Nag-una nga kalapasan mao ang pagduol ug paghikap sa butanding. Dili kini pwede.
Butanding watching facts
Magbahin sa kita
60% sa TOSWFA
30% sa LGU sa Oslob
10% sa Barangay Tan-awan
Bayad (apil na jacket ug snorkeling gear)
• Lokal / Langyaw
P300 / P500 sakay lang sa bangka
P500 / P1,000 mosawom o mag-snorkel
• Taga-Oslob
P30 sakay lang sa bangka
P50 mosawom o mag-snorkel
6 a.m.-11 a.m. oras sa watching