ANG dakong pangutana dinhi mao nganong hangtod karon anaa pa ang problema sa rabies.
Tinuod lisod wagtangon kining rabies, sama sa polio, apan kon dunay igong programa ang gobiyerno ilabi na ang Department of Health, kon dili man maminusan hingpit na unta kining nawagtang.
Nagpadayon karon ang pagpangkapon sa mga iro ug iring, ug paghipos niining mga saag nga hayop sa lalawigan sa Misamis Oriental.
Gani, matod ni Provincial Veterinarian Dr. Benjamin Resma nakabakuna na sila og 15,238 ka mga iro ug124 ka mga iring.
Apan, giangkon sab ni Resma nga dunay kakuwangon karon sa anti-rabies vaccine.
Nationwide kining problema sa rabies. Kon unsa man kalapad ug ka seryoso kining isyu sa rabies sa atong probinsya, mao usab kini ang gidangatan sa ubang lalawigan.
Gamay pa ko, naa na kining problema sa rabies. Usa ko ka bulan nagbalikbalik sa doctor kaniadto kay magpa-injection tungod sa pinaakan sa iro.
Hangtod karon, imbes gamay nalang unta ang kaso sa rabies, midaghan man gihapon. Daghan nang nangamatay sa maong sakit.
Unsa ba gyud ka komplikado niining problema? Di ba makuha nato ang rabies kon mapaakan ta og mananap nga dunay rabies sama sa iro ug iring?
Dako akong pagtuo nga mawagtang o kaminusan kining problema sa rabies kon tinud-on gyud sa gobiyerno ilang kampaniya.
Hatagan unta nila og dakong priyoridad kining programa pag-eradicate sa rabies.
Una sa tanan, ipadayon nato ug sobsob ang kampaniya paghipos niining mga saag nga iro. Kon mahitabo kini wala nay iro o iring makita nato sa kadalanan. Limpiyo na pud ang palibot kay wa nay mga “tae” sa karsada.
Ika-duha, iparehistro sa munisipyo o City hall kadtong mga binuhi nga iro o iring. Butangan kini og dog tag unya bakunahan. Dili ipagawas sa balay. Niining paagiha makakwarta ang gobiyerno diha sa pag-register ug protektado sab ang tag-iya sa maong iro o iring.
Mao ni ang labing batakang paagi apan kon dili buhaton sa gobiyerno, nan, makapaabot ta og pagsaka sa problema sa rabies? Ngano man? Timan-i, ang usa ka saag nga iro manganak og lima ngadto sa pito, modoble na ang gidaghanon sulod sa usa ka tuig. Hunahunaa lang kon dunay 2,000 ka mga saag nga iro sa usa ka lungsod.
Sama sa kampaniya sa polio, mao usab kining rabies, ang ubang nasod hingpit na nilang nawagtang ang maong sakit. Dinhi sa atua, imbes mokunhod migrabe ug midaghan hinuon.
Pila man gyud ang budget sa gobiyerno sa maong rabies eradication program? Duna bay regular nga pagpanghipos sa mga saag nga iro? Naa bay dog impounding facility ang matag lungsod? Nag-survey ba atong goibyerno sa gidaghanon sa mga saag nga iro sa probinsiya? Pila man ka mga worker ang gitahasan sa maong programa?
Kon dili bitaw makaya, nganong dili man nato ikontrata sa pribadong kompaniya kining pagpanghipos o dakop aning saag nga iro, ug pagpangbakuha?
Ang ubang biktima sa rabies nangapo nalang hangtod karon naa gihapon kining rabies. Pastilan!