ANG sardinas, canned meat, corned beef, processed canned milk, ug condiments susama sa suka, patis, ug soy sauce ang namonitor sa Department of Trade and Industry (DTI) nga nag-unang produkto sa merkado nga ningsaka ang presyo nga gituohang epekto sa Tax Reform for Acceleration and Inclusion (Train) law.
Sukad niadtong Nobiyembre 2017, nga wala pa moepekto ang Train law hangtod Agusto 15 ning tuiga, aduna’y 48 ka mga stock keeping unit (SKUs) nga aduna’y suggested retail price (SRP) nga produkto sa merkado gikan sa 174 ka mga produkto nga ubos sa basic necessities ang nisaka.
Natala sa DTI nga aduna’y 12 sa 22 ka mga gimonitor nila nga sardinas ang nisaka, 22 gikan sa 26 ka processed canned mill susama sa condensed, evaporated ug powdered milk usab ang nisaka.
Samtang 9 sa 22 ka mga produkto nga gimonitor sa DTI ubos sa detergent/laundry soap ang nisaka; 5 ra usab gikan sa 39 nga gimonitor ang nisaka ang presyo sa kandila.
Nakita nga anaa’y 72% sa basic necessities ang nagbalin ang presyo niini ug wala misaka.
Apan sa prime commodities diin nalakip ang canned meat ug canned beef susama sa luncheon meat, meat loaf, corned beef, ug beef loaf nisaka kini tanang 23 nga gimonitor nga presyo.
Nisaka usab ang presyo sa tanang condiments susama sa suka, patis, ug soy sauce diin 13 kabuok ang gi-monitor niini sa ahensiya.
Samtang 3 lang sa 25 ka mga gimonitor nga toilet soap ang nisaka.
Anaa lang sa 41% sa gimonitor nga produkto ubos sa prime commodities ang nagpabilin ang presyo ug wala mosaka.
Mokabat sa 67 ka SKUs nga aduna’y SRP ang gimonitor sa DTI nga anaa malakip sa prime commodities.
Matod ni Ma. Elena Arbon, ang assistant regional director sa DTI 7 nga aduna’y pagsaka sa palaliton apan dili tanan.
“Basically what DTI is saying is yes naay price increase but sa tanan nga among gimonitor like we are monitoring like 174 SKUs with SRP, naay increase ang 48 ana,” si Arbon dihang nahinabi sa Superbalita Cebu.
Pasabot usab niini nga ang pagmahal sa raw materials, pag-us-os sa balor sa peso kontra sa dolyar, pagmahal sa kantidad sa lana sa world market, ang nag-unang rason sa pagsaka.
Base sa datus sa DTI anaa sa P0.06 ang gisaka sa de lata nga sardinas, P0.17 sa powdered milk, P0.14 sa loaf bread, P0.07 sa coffee refill, P0.19 sa condensed milk, P0.06 sa pandesal, P0.07 sa laundry soap, P0.13 sa evaporated milk, ug P0.04 sa instant noodles diin nalakip kini sa basic necessities.
Sa prime commodities usab anaa sa P0.12 ang pagsaka sa presyo sa corned beef, P0.09 sa toilet soap, P0.06 sa meat loaf, ug P1.85 sa semento.
Sa Central Visayas lang anaa’y 728 ka establisyemento ang gimonitor sa DTI 7, 272 niini anaa sa Cebu; 240 niini sa Bohol; 186 sa Negros Oriental; ug 30 sa Siquijor.
Nakita usab nga wala na’y pagsaka nga namonitor sukad Hulyo 16 ning tuiga hangtod karon.
Pabilin nga mag monitor ang DTI sa presyo sa mga palaliton karon nga nisulod na usab ang ber-months diin pagtaas sa demand sa noche buena items.
Usa ning pag-convene sa National Price Coordination Council ug ang pag-activate sa Local Price Coordination Council nga gihimo sa DTI aron masiguro nga resonable ang presyo sa nag-unang palaliton sa nasod ubos sa Price Act. HBL