GIPIRMAHAN niadtong Martes, Septyembre 4, 2018 ni California Gov. Jerry Brown ang usa ka balaudnon nga nag-abolish sa piyansa. Ang California sa Estados Unidos mao ang labing unang state nga nag-abolish sa cash bail. Buhian sila ubos sa gitawag nga recognizance, sa pasalig nga motunga kon dunay hearing.
Ubos sa ilang balaod, di na kinahanglan nga mopiyansa alang sa temporaryong kagawasan sa usa ka akusado, butang nga pabor sa mga adunahan kay ang kabus di man makapiyansa. Apan gihatagan ang huwes og gahom sa pagtino kinsa ang pagawson sa prisohan ug kinsa ang itanggong kay hulga sa katilingban.
Unsa man ang lagda sa piyansa dinhi sa Pilipinas? Ang Section 1, Rule 114 sa Revised Rules of Criminal Procedure, nagkanayon, “Bail is the security given for the release of a person in custody of the law, furnished by him or a bondsman, to guarantee his appearance before any court as required under the conditions hereinafter specified. Bail may be given in the form of corporate surety, property bond, cash deposit, or recognizance.”
Ang tumong sa piyansa mao nga igrantiya kini nga ang usa ka akusado motunga sa hukmanan kon gikinahanglan. Mao nga ang mga piskal mobabag nga makapiyansa kadtong mga tawo nga dako kaayog posibilidad nga mosibat.
Ang korte sab motan-aw kon makabayad bag piyansa ang akusado. Kadtong daghan og kuwarta unya dagko ang mga kaso nga giatubang, dagko sab ang kantidad sa piyansa.
Ang si bisan kinsa nga gihikawan sa iyang kagawasan kay ubog sa kustodiya sa mga tinugyanan sa balaod mahimong makapiyansa. ang piyansa mahimo pinaagi sa corporate surety diin ang akusado mobayag lang og premium ngadto sa usa ka surety company inay sa saktong kantidad nga gisitar alang sa piyansa.
Mahimo usab ang property bong kon yuta ang itahan, cash bond nga mahimong makuha pagbalik kon mahuman na ang kaso ug pinaagi sa recognizance. Ang recognizance mao ang sinuwat nga pagpasalig sa hukmanan nga motunga ang akusado sa matag higayon nga dunay bista.
Unsa man ang gibasihan sa piyansa sa atong Batakang Balaod? Mao kini nga ang tanang akusado giila sa balaod nga inosente hangtod nga mapamatud-an sad-an sa way bisan dyutay nga pagduda, guilty beyond reasonable doubt.
Ang Article III (Bill of Rights), Section 14, 1987 Constitution, nagkanayon, “(1) No person shall be held to answer for a criminal offense without due process of law.
“(2) In all criminal prosecutions, the accused shall be presumed innocent until the contrary is proved, and shall enjoy the right to be heard by himself and counsel, to be informed of the nature and cause of the accusation against him, to have a speedy, impartial, and public trial, to meet the witnesses face to face, and to have compulsory process to secure the attendance of witnesses and the production of evidence in his behalf. However, after arraignment, trial may proceed notwithstanding the absence of the accused : Provided, that he has been duly notified and his failure to appear is unjustifiable.” -edbarrita@gmail.com