GISAULOG sa mga sakop sa media sa Sugbo karong semanaha ang tinuig nga Cebu Press Freedom Week nga magpahinumdom kanato sa kamahinungdanon sa kagawasan sa prensa, nga kon maoy pug-ukon, mahanaw usab ang ubang mga kagawasan.
Ang prensa karon nag-atubang sa daghang mga hulga, labi na sa kinabuhi mismo sa mga tigbalita. Duna gihapoy mga tigbalita nga gipasakaan og kasong libelo ug ang mas grabe pa, gipatay. Laing hulga nga hilom lang mao ang hulga nga ekonomikanhon.
Ang kagawasan sa prensa kay mao ang First Amendment sa US Constitution nga nagkanayon, “Congress shall make no law respecting an establishment of religion, or prohibiting the free exercise thereof; or abridging the freedom of speech, or of the press; or the right of the people peaceably to assemble, and to petition the Government for a redress of grievances.”
Gisagop kini sa atong Batakang Balaod, apan gilahi ang mahitungod sa relihiyon. Ang Article III (Bill of Rights), Section 4 (1987 Constitution), nagkanayon, “No law shall be passed abridging the freedom of speech, of expression, or of the press, or the right of the people peaceably to assemble and petition the government for redress of grievances.”
Ang kagawasan sa pagpadayag sa mga huna-huna ug opinyon, ilabi na sa kagawasan sa prensa, mahinungdanon sa usa ka demokrasya. Matod pa ni kanhi Presidente Corazon aquino, “Freedom of expression - in particular, freedom of the press - guarantees popular participation in the decisions and actions of government, and popular participation is the essence of our democracy.”
Ang sa gawasnon nga prensa ug panagbinayloay sa mga hunahuna gitumong sa paglutaw sa kamatuoran. Apan daghan ang niingon nga idlas ang kamatuoran. Mao kini ang usa ka karaang asoy bahin niini.
Usa ka adlaw niana, nag-abot si Kamatuoran ug si Bakak. Sa ilang pagpanuroy nakaagi silag linaw. Giagda ni Bakak si Kamatuoran nga maligo kay nindot kaayo ang tubig. Kay wa mosalig si Kamatuoran, iyang getestingan ang tubig ug tinuod gyod nga maayo. Mao nga naghubo silang duha sa ilang mga sinina ug niubog sa linaw.
Apan kalit nga nihaw-as si Bakak gikan sa linaw, gisul-ob niya ang sinina ni Kamatuoran ug nidagan palayo. Masuk-anon nga nihaw-as si Kamatuoran gikan sa linaw ug nangita ni Bakak aron bawion ang iyang sinina. Apan ang Kalibotan nga nakakita ni Kamatuoran nga hubo, nilingiw uban sa pagpanaway ug kasuko.
Si Kamatuoran nibalik na lang sa linaw ug nagtago tungod sa kauwaw. Samtang si Bakak nisuroy sa tibuok Kalibotan nga nagsul-ob sa sinina ni Kamatuoran ug siya maoy gituohan sa katilingban kay ang Kalibotan di man gani motan-aw sa hubo nga Kamatuoran. - edbarrita@gmail.com