PARA malikayan ang trahedya, gusto ni Barangay Kapitan Gremar Barete nga pabakwiton ang nagpuyo sa 30 ka mga balay sa sityo Sandayong, Barangay Buhisan, Cebu City gumikan sa dakong liki ibabaw sa bukid.
Gumikan niini, si Barete nagpadala og suwat ngadto sa Mines and Geo-sciences Bureau (MGB) aron subli nga masusi ang bukid nga niliki human niigo ang 7.2 magnitude nga linog niadtong Oktubre 2013.
Si Barete nagkanayon nga kon siya maoy pahukmon, delikado na puy-an ang ubos nga bahin sa bukid sanglit ang Buhisan humok og pundasyon sa bukid gumikan sa tubod.
“Pag-inspection namo didto sa tumoy sa bukid, taastaas gyud ang liki nga nitadlas paingon didto sa sunod nga bukid going to Guadalupe ang crack ug ang karsada naa say na-notice namo nga liki,” matod sa kapitan.
Matod niya nga tulo kilometro ang gidak-on sa bukid nga apektado.
Tuyo sa kapitan nga masusi pag-usab sa MGB ang crack niadtong 2013 kon aduna bay kausaban sa gidak-on sa liki aron mao ang iyang basehan sa pagpapahawa sa mga tawo sanglit adunay mga balay nga naigo pagligid sa mga bato, apan wa makaangol og tagbalay.
“ Be vigilant lang gyud all the time para sa mga namuyo diha sityo Sandayong ug mo-report kon adunay mga movement sa yuta o mag-voluntary evacuation daan kay para dili mahitabo ang natagamtaman sa Naga City,” panawagan ni Barete.
Gipahibawo niya nga niadto pang 2013, ang MGB adunay rekomendasyon sa forced evacuation nga gituman sa mga lumolupyo, apan paglabay sa mga buwan ug tuig, hinayhinay silang namalik ug nikumpyansa.
Sa City of Naga, ang MGB adunay rekomendasyon nga pabakwtion na ang mga tawo niadtong pang 2007, apan nagmagahi sa pagbalhin hangtod nidahili ang yuta sa niaging buwan.
Matod ni Barete, nga aduna na siyay private lot nga nakita sa ilang barangay nga luwas para sa mga lumolupyo, diin ilang plano nga ipaubos sa community mortgage plan diin tag P700 ang bayran matag buwan.
Apan iyang giingon nga gusto sab ang mga residente nga mahimong libre.
Si Barete nakadawat na og reply sa MGB ug niingon nga ilang itugyan ngadto sa Cebu City Disaster and Risk Reduction Management ang pagsusi uban sa pag-ingon nga ipatuman ang ilang nahaunang rekomendasyon depende sa resulta.
Ang pangulo sa City Disaster nga si Nagiel Bañacia niingon nga ang ilang trabaho mao ang pag-facilitate sa pagsusi sa bukid nga niliki ug morekomendar usab sila og mga mitigatiting measure sa higayon nga ideklarar sa MGB nga kuyaw na puy-an ang lugar.