Sara: Pagpabalhin sa kinabuhi sa tawo (Unang bahin)

HINUBAD kini sa tagsulat gikan sa sulat Encyclical ni Pope Paul VI mahitungod sa kinabuhi sa tawo.

Ang tumong nganong gihubad mao nga aron maamguhan ug masabtan ang mga walay paglubad nga mga moral teachings sa Simbahan nga kaniadto pa ug nagpabilin hangtud karon.

Ang labing seryuso nga katungdanan o papel sa pagpabalhin sa kinabuhi sa tawo, mao nga ang mga anaa na sa kinabuhing minyo mao ang mga tawong gawasnon ug mga responsableng isigkamagbubuhat sa Diyos, ang Magbubuhat, nga sa kanunay nahimong usa ka tinubdan sa dakung kalipay ngadto kanila, bisan kung usahay maubanan sa mga pipila ka mga kalisdanan ug sa mga kasakit.

Ang katumanan niining maong katungdanan sa tanang panahon nagpahitabo sa bug-at nga mga problema ngadto sa tanlag sa kinabuhi sa mga minyo, apan, sa bag-ong ebolusyon sa katilingban, ang mga kausaban nahitabo diin kini maoy hinungdan sa pagtumaw sa bag-ong mga pangutana kansang Simbahan dili makahimo sa paglimod ni pagtalikod, nga kini usab adunay kalabutan sa usa ka butang nga hilabihang makatandog sa kinabuhi ug kalipay sa tanang tawo.

Sa pagkatinuod, ang mga pagbag-o nga nagapanghitabo, mga talagsaon ug nakaikag og mga nagkalain-laing matang.

Una, adunay kusog nga paglambo sa demograpiya.

Ang kahadlok gipakita sa kadaghanan nga ang populasyon sa kalibutan mas paspas ang pag-asenso o pagtubo kaysa mga ekonomikanhong paninguhaan, uban sa nagtubo nga kagul-anan ngadto sa daghang mga pamilya ug sa mga nanag-um nga mga nasud, aron ang bagang tintasyon alang sa mga awtoridad sa pagsumpo niining kakuyaw uban sa mga radikal nga mga lakang maoy nagsubra.

Dugang pa, nga ang mga kondisyones sa pagtrabaho ug pagpuyo, ingon man usab ang pagdugang sa mga kakugi diha sa natad sa ekonomiya ug sa edukasyon, kasagaran naghimo sa hustong edukasyon diha sa nagkataas nga gidaghanon sa mga kabataan nga maoy nagdala og hagit karon.

Ang usa ka kausaban makita usab diha pinaagi sa pagkonsiderar sa tawhanong pagkababaye ug sa iyang luna diha sa katilingban, ug sa iyang pagkabililhon nga kinahanglang ipasidungog alang sa bugkos o hiusang gugma diha sa sakramento sa kaminyoon, ug sa pagdayeg nga nahimo kining makahuluganon sa mga buhat sa kaminyoon nga dunay kalambigitan sa tim-os nga gugma.

Sa katapusan ug labaw sa tanan, ang tawo naghimo ug talagsaon nga pag-uswag diha sa dominasyon ug sa pangatarungan nga organisasyon sa mga puwersa sa kinaiyahan, sa ingon nga siya nagtinguha sa paghatag lugway sa pagmando sa iyang kinatibuk-ang pagkatawo: sa lawas, sa psychical nga kinabuhi, sa sosyal nga kinabuhi ug bisan sa mga balaod nga nagkontrolar sa pagpabalhin sa kinabuhi.

Kining bag-ong kahimtang sa mga butang naghatag og mga bag-ong pangutana.

Gihatud sa mga kondisyon sa kinabuhi karon, ug gihatagan og kahulogan nga mga relasyon sa kaminyuon may kalabutan sa hapsay nga panag-uyon tali sa bana ug asawa ug sa ilang hiniusang pagkigsuod, dili kini usa ka pag-usab o pagbag-o sa mga lagda sa mga maayong pamatasan, nga gipatuman hangtud karon, ingon nga maayo ug angay, ilabi na kung kini giisip nga dili makita kung walay sakripisyo, usahay mga bayani nga pagsakripisyo?

Pinaagi sa paghatag diha sa natad sa pagsalmot sa gitawag og “Principle of Totality”, dili ba kini sa pag-angkon nga ang katuyoan sa usa ka kabus apan mas makatarunganon nga kamanggihatagon mahimo nga maoy mobag-o sa usa ka materyal nga pagsagolsagol sa mga interbensyon ngadto sa usa ka legal ug maalamon nga pagpugong sa kinabuhi?

Dili kaha nga kini dawaton, nga mao, nga ang ugat-hinungdan sa paglalang adunay kalabutan sa kahiusahan sa kinabuhi sa kaminyoon, inay sa mga nag-inusarang buhat?

Gipangutana usab kini kung, tungod kay nagkadako ang kaamguhan ug responsibilidad sa usa ka modernong tawo, wala pa moabot ang panahon nga iyang itugyan ang iyang katarungan ug ang iyang kabubut-on, inay sa biolohikal nga ritmo sa iyang organismo, ang tahas sa pagkontrolar sa pagkatawo.

Ang mga pangutana nga gikinahanglan gikan sa mga awtoridad sa pagpanudlo sa Simbahan usa ka bag-o ug mas lalom nga pagpamalandong sa mga moral principles nga nagatudlo mahitungod sa kaminyuon maoy usa ka pagtulon-an nga natukod diha sa balaod sa kinaiyahan, nalamdagan ug napalambo pinaagi sa pagpadayag sa balaang Diyos.

Walay magtutuo nga buot maghimakak nga ang awtoridad sa pagpanudlo sa Iglesia adunay katakus sa paghubad bisan sa natural moral nga balaod.

Kini, sa pagkatinuod, dili malalis, ingon nga ang atong mga gisundan, sa daghang panahon, nagpahayag nga si Jesu-Kristo, sa dihang nakigsulti Siya kang Pedro ug sa Iyang mga apostoles mahitungod sa Iyang balaang awtoridad sa pagpanudlo ug gipadala sila aron sa pagtudlo sa Iyang mga sugo ngadto sa tibuok kanasuran.

Siya usab nagtigum kanila isip mga magbalantay ug tinuod nga mga tighubad sa tanang moral nga balaod, dili lang sa balaod sa Ebanghelyo, kon dili sa balaod nga natural, nga kini giila isip usa ka pagpadayag sa kabubut-on sa Diyos, ang matinud-anon nga katumanan diin maoy patas nga gikinahanglan alang sa kaluwasan.

Pinasubay sa Iyang misyon, ang Simbahan kanunay gihatagan niining maong awtoridad ug labaw pa, sa kadaghanan sa bag-ong panahon, naghatag og usa ka maalamon nga pagtulun-an mahitungod sa kinaiya sa kaminyuon ug ang hustong paggamit sa mga katungod sa kaminyoon ug usab sa mga katungdanan sa bana ug sa asawa. (feedback/comment-09109006290)

Trending

No stories found.

Just in

No stories found.

Branded Content

No stories found.
SunStar Publishing Inc.
www.sunstar.com.ph