Garcia: Daun 2018 (All Saints’ Day 2018)

Kablas! Kablas! Kablas!

Nung nanu ing daraptan mu kakablas king salamin.

Ing sablang kimut mayayakit, makabaligtad mu pin.

Balbalan me ma’t siran, pakalan me ma’t bugan,

Mabalbal ya ma’t malaso, ing kablas na ya pa mu rin.

Kablas! Kablas! Kablas!

King danum kalupa na ning akakit king salamin;

Deng mata ding mamulang mapanako la pin;

Bista ma’t e ya mabalbal, mamagus ya’t mamalun,

Ing papakit na king ngeni e mu pa ikit napun.

Kablas! Kablas! Kablas!

Deng kalupa mung tau migit la pa king salamin;

Apasura da ka o apalgu oneng pota e la mamin.

Ating neng kayi’ng mapagkyapus salamin neng salamin,

Ing sablang pagkyapusan na, ing panakit na mangasanting.

Kablas! Kablas! Kablas!

Deng alang male bingut antimu naman kareng matsing,

Apapakit da naman sablang lulto king salamin.

Nung manayun ing pakit mu yang gawan da mu naman;

Gawan mu e makatud, palto da’ing kaparatutan.

Kablas! Kablas! Kablas!

Keng sepu niting bye mu akit me ing tune salamin;

Ing katutwan mibulalag agyang ali ka man mamin.

Nung nanu ing pemanyapat mu king babo na niting yatu,

Tenam mu pupulan mu ngan—masalpak man o mayumu.

Kablas! Kablas! Kablas!

Sasalamin mu naman ing tiru da reng pengari mu;

Isalamin da naman iti kareng sablang asupling mu.

Gulisak ka ma’t manages, tumulu ing lwa at pawas,

Pulisan mu ma’t kumkuman, damdaman mung alang puknat!

Kaplas! Kaplas! Kaplas!

Pengawa mu mabulatlat, milantad king arapan mu;

E mu akwang paglaram keng arapan ning Ginu.

Ing minagus keng pusu mu nung iti kabud karokan,

Alang kablas keng asbuk mu mekad pin pota ala man.

Wakas! Wakas! Wakas!

~ “Salamin,” nang Miguel Serrano, Disyembri 15, 1999

***

Mamaglinis no naman deng mengalakwan karing santungan ding tagan da ring memaglako na. Mamagdala lang palis, piku, pala, pati na pintura para karing kutkutan bang king aldo bukas apagmasusyan da ing Aldo ra ding Kaladwa—kanu. Kabukasan pa kanita—Aldo ring Sablang Banal naman kanu.

Uyni mumuran at babagyu inya balamu ditak la pang mamanyatang kening baranggay a awsan dang Pulung Butul a agyang misan mu man king pabanwa asno karakal deng mamanyatang bang mamanyinding kandila king arapan ding panstun. Ating mamangadi sadya kanita oneng manibat inyang miyusu la reng portable a music player—dakal a patigtig na la mung nanu–nanung tigtigan agnan ning inuman beer o alak at pamamangan asna karakal a pamangan kareng arap da reng kutkutan. Daig da pa ing magpyesta keng sigla da’t kaynge.

Ini ing panaun ning panalala kareng minunan nang meko keti king pangsaguling yatu at anti keng Pasku, Aldo ring Pusu at Maleldo, panakitan da naman deng gagawa at mamisaling kandila. Anti na mu rin deng magtindang pamangan at inumang pakawasa keng lele o agyang keng kilub ning libingan. Sasamantalanan da rugu ing lado ining misan mu king pabanwa nung nu ding kandila at ding bulaklak mamanalkas la at siguradu namang sulit ing pamagtinda ra uling makapisali no mang dakal. Babawi la rugu ngening daun bang atin lang gastusan keng sunlag—keng Pasku at Bayung Banwa.

***

Ditak a patagal...Maligayang kapulung banwang aldobeytan keng malagung dalaginding king aldo ayni—Rashmika G. Yabut!!!

***

Dake Talabaldugan:

dukwáng– (palagyu) pamangdukwang, duwapang, gaung, pilit pamiyatsat king katawan neng ating pakiyabutan. English – leaning of body forward, head first, to increase rach by hand, limbs or sight. Alimbawa king pamangamit: “Alang akarapat ing nanu mang dukwang nung taganang darayu ya ing nanu mang bage buri mu mang ayabut.”

dugû/rugû– (palagyu) amanung pamagmakalunus o pamanglunus. English – an expression to get some sympathy for a pitiable condition. Alimbawa king pamangamit: “Agyang yang dili rugu lebanan na la reng apulung katau dapot simbut no ngan agyang mengadaya-daya ya.”

dugtóng/dugtúng – (palagyu) pandugtung, panyuglung, tuglung, suglung, kataid, katuki. English – addition as continuation, extension, connection, link. Alimbawa king pamangamit: “Panayan de reng dakal a tau ing dugtung ning sinulat nang sanese Paing oneng angga man ngeni e ne pa mu rin gagawan neng paynawa ya pa mu rin.”

duwagi – (panguri) malulupig, mayayalipusta, sawi. English – oppressed, taken advantage of by another or others with superior strength or power. Alimbawa king pamangamit: “Duwagi ya ing ninu mang masusukul at miyayatulan alang nanu mang pamagsyasat masalese.”

duwapang– (palagyu) dukwang, abut, pilit pakiyabutan. English – stretching forward of body in an effort to reach or seize something or someone. Alimbawa king pamangamit: “Nanu mang duwapang ing gawan na ning matsing keng saging e ne pa mu rin ikwa angga na inyang pinilit na nya mung ukyatan.”

***

IRIYANG KAPAMPANGAN: Ing kapanwalan da reng aliwang tau a malyari meng akit ing ninu mang mete na nung marap kang kapitangan bengi keng salamin at makisabi kang palto ya nung ninu man ing mete na a buri mung pakisabyan balamu e mu kabud iriya nung e metung a makatakut a katutwan. Nung buri mung sibuknan o’t mo ali. Sibuknan mu potang alas dosi ning bengi a marap ka keng salamin at kandila ya mu ing sulu mu. Lawen mu nung tutu o ali.

***

PAMIPALINO: Ing Kapisik magnasa ya at manwalang misubling pasibayu ing lagablab ning legwan ning Kalinangan Kapampangan kapamilatan ding keyang dalit, kawatasan, amlat at miyayaliwang kapaglalangan-panyulat a misulat king pigmulan at tune kulitan kambe ning dalise at mapagmasabal a pamisip at parasan. Ing panyulat ding pipumpunan yang sukat mataluki at miparangalan kapamilatan ning pamangamit kareti at aliwa ring karing dayu at salungat a paralan dang dela keti Kapampangan. Ing Kapisik ala yang kikilingan a kapanaligan, aguman o ninu man nung e ing Lubusang Katutwan.

Malyaring sumulat king garciakragi@yahoo.com para karing kutang o munikala.

Trending

No stories found.

Just in

No stories found.

Branded Content

No stories found.
SunStar Publishing Inc.
www.sunstar.com.ph