ANG kabalaka sa katawhan bahin sa mamahimong suliran nga masinati sa automated elections ang hinungdan nga nanawagan si Liberal Party senatorial candidate Franklin Drilon nga maglusad ang Commission on Elections (Comelec) og halapad nga voter's education sa tibuok nasud Pilipinas.
Kini ang awhag sa maong opisyal dihang gipakisayran sa mga tigbalita atol sa iyang pagbisita dinhi sa siyudad sa Davao niadtong Biyernes didto sa Villa Margarita Hotel.
Si Drilon gipahibalo sa mga tigbalita nga kadaghanan sa mga magtutudlo nga moserbisyo sa eleksiyon walay kasayuran bahin sa pamaagi sa automated election bisan nabalaka ang mga magtutudlo nga basin makasinati sila og suliran panahon sa piniliay.
"I want to have faith in our automated election because we are fast sliding to a situation where people no longer believe in our democratic way of choosing our leaders with the Hello Garci. The legitimacy of the government has been put to doubt," suma ni Drilon human nasayud sa maong kahimtang.
Mga magtutudlo nabalaka nga basin masayop sila sa pag-operate sa precinct count optical scan (PCOS) machines nga maoy gamiton sa pag-ihap sa mga boto.
"I have seen the PCOS machine. I don't think that we can afford to have a Hello Garci fiasco in 2010 of our democracy would happen again," pahayag ni Drilon.
Si Drilon midugang nga daghan ang nabalaka sanglit wala kita masayud kung unsa ang pamaagi sa pagpili gamit ang PCOS machine.
"Marami sa atin ang takot kasi marami tayong hindi alam. Siguro kung mas malawakan ang voter's education baka many of this issues will be put to rest," dugang ni Drilon.
Si Drilon nanghinaut nga mohimo og lakang ang Comelec aron mahanaw ang kabalaka sa katawhan bahin sa automated elections.
"I do hope that Comelec will do everything in order to put this fears correct and I have confidence to Comelec Chairman Jose Melo. He doesn't want to end his public career," panghinaut ni Drilon.
Isip tubag sa Comelec sa hangyo ni Drilon, si Davao City First District election officer Atty. Danny Cullo nagbutyag sa Superbalita nga ila nang gihimo ang halapad nga voter's education.
"Amo nang gihimo ang hangyo ni Senator Franklin Drilon. Infact, we conducted series of voter's education sa sa first district," pahayag ni Cullo atol sa gihimong mock elections kagahapon didto sa Generoso Elementary School sa Barangay Bago Aplaya, siyudad sa Davao.
Si Cullo maoy nangunay sa pagdumala sa gihimong mock election kagahapon nga gikonsidera nga usa ka malampuson nga kalihukan isip pagpangandam sa umaabot nga eleksiyon.
Nasaksihan sa Superbalita ang mock election diin 50 ka mga botante ang gipaboto inabagan sa mga sakop sa Comelec ug Smartmatic.
Sa 50 ka mga botante, 49 lang ka balota ang gibasa sa PCOS machine sanglit gimarkan og ekis ang pihing (oblong) nga nahimutang tapad sa pangalan sa kandidato.
"Akong panawagan sa mga botante nga dili markahan og ekis ang balota kay dili gyud ni basahon sa machine. Sundon nato ang instruction sa Board of Election Inspector (BEI) nga naa sa mga presinto," pasabot ni Cullo.
Nasaksihan sa mga sakop sa media, magtutudlo, barangay opisyales ug mga non-government organizations ang mock election gikan sa paghungit sa balota sa PCOS machine, pagprinta og election results ug pag-transmit sa resulta gikan sa presinto paingon sa Board of Canvassers nga nahimutang sa Sangguniang Panlungsod Building, dalang San Pedro.
"Atong nakita nga usa ka minuto lang ang pag-transmit gikan sa presinto paingon sa SP Building. So, dali kaayo ang pag-ihap sa mga boto," pahayag ni Cullo.
Atol sa mock election nagpadala sila og resulta sa Board of Canvassers, Kapisanan ng mga Brodkaster ng Pilipinas (KBP) ug Comelec National Office. Samtang nagprinta sab sila og 22 ka kopya aron ipanghatag sa mga watchers. (AD)