NAPUNO sa emosyon si Miguela “Lola Guilang” Cabungcal samtang nagkanta sa “Ginuo Namo Nga Gibasulan,” nga apil sa pangadye sa pangamuyo sa dili pa ang Gozos sa nobenaryo sa mga santos.
Bisan kon wa siya makasuway og eskwela sukad pagkabata apan, nakat-unan niya ang pagbasa sa mga letra sa pangadyeon pinaagi sa pagpaminaw ug pagpatudlo sa katigulangan sa iyang panahon nga mga mananabtan.
Si Guilang naila nga mananabtan sa ilang dapit sa Barangay Buenavista, dakbayan sa Carcar, habagatang Sugbo.
Ang makapabilib niya kay lantip pa kini og pangisip sa pangidaron nga 103. Niadtong Septiyembre 29 gisaulog sa iyang pamilya ang kasumaran sa iyang adlaw nga natawhan.
Bisan sa iyang pangidaron, kusog pa kining mangguna, manghinlo sa ilang balay, tin-aw ug maayo pa motabi, makadungog, makalakaw ug labaw sa tanan hilig mokanta ug mosayaw, apan kinahanglan lang gunitan.
Unsay iyang sekreto sa lagsik nga panglawas bisan sa maong panuigon?
Si Guilang nitug-an nga nabatasan niya nga moinom og Kulafu matag human og kaon matag adlaw nga sagulan og Royal o Sparkle.
Siya nipaambit nga tungod sa kawad-on sa ilang pamilya, naglisod og pagpatungha ang ilang mga ginikanan niadtong unang panahon.
Siya ang kamanghuran ug bugtong buhi sa 11 ka managsuon. Ang iyang maguwang nga si Palaviana maoy uwahing namatay sa panuigon nga 102, tulo ka tuig na ang nakalabay.
Sa dihang si Guilang nag-edad og 21 anyos, nagpabuwan siya sa pamilya nga taga Bacolod ug gidala siya sa Manila.
Apan nagsakit siya diin nagsuka siya og dugo hinungdan nga nipauli kini dinhi sa Sugbo.
“Nisaka ko sa Malacanang, nangayo ko og plite para pauli sa Cebu,” saysay ni Guilang sa Superbalita Cebu.
Siya niasoy nga tungod sa ilang kalisod naandan na niya ang magsud-an og una sa ginamos ug kini nadala niya bisan kon naminyo na sa edad nga 22 anyos. Ang iyang nabana mao si Vivencio Cabungcal nga namatay sa pangidaron nga 70 niadtong 1991 human giatake sa sakit sa kasingkasing.
Aduna sila’y walo ka mga anak nga sila si Jesusa, Pablo, Benita, Renato, Hilaria, Teotimo, Basilides, ug Restituta. Sa karon, sila si Benita, Renato ug Restituta na lang ang buhi.
Matod ni Guilang, ganahan siya mokaon og isda, buwad ug kinilaw nga bolinao.
Pag-abot niya sa Sugbo, dinhi na siya naabtan sa pagsakop sa mga sundawong Hapon.
Dugang saysay niya, gipangyabo sa mga sundawong Hapon ang ginaling nga mais dihang naabot sa ilang lugar.
Aron paglikay sa mga Hapon, ang uban nila anha manago sa mga bungtod sa Barangay Buenavista.
Si Guilang nipasiaw nga kon maminyo man siya og balik gusto niya nga usa ka Amerkano ang iyang mabana nga adunay pension.
Gawas sa pagpanghinlo, nabatasan usab niya nga mangadye matag sayo sa buntag ug sa gabii sa matag adlaw diin matag Lunes iya kining ipahinungod alang sa mga nangamatay.
Gusto ni Guilang nga kanunay ibutang sa hunahuna sa iyang mga anak ug 18 ka mga apo ang pagtahod sa uban.
“Nag-eskwela ka unya wa kay pagtahod sa uban, way ayo. Ang pagtahod maoy atong atimanon,” dugang ni Lola Guilang.