ANG Wikang Pilipino mao ang national language sa Pilipinas kaniadto. Sumala pa usa kini ka standardized variety sa Tagalog language.
Apan sa 1971 Constitutional Convention ang isyu sa national language gibuhi. Samtang dihay daghang mga delegado pabor nga ibilin ang Tagalog-based national language, mayoriya sa mga delegado nga dili mga Tagalog pabor nga wad-on na sa hingpit kining “national language.” Dunay nasabutan nga wording sa 1973 constitution ug sa pag-amendar niini nga ang English ug ang Filipino lamang mao ang official languages sa Pilipinas. Nagbuot usab kini nga magmugna og common national language, nga tawgon nga Filipino, nga mopuli sa Pilipino.
Ang orihinal ug ang inusab nga bersiyon wala muklaro kon ang Tagalog ba o kaha Pilipino maoy gibasihan sa Filipino. Hinunoa, gitahasan niini ang National Assembly sa pag-develop ug pormal nga pagsagop sa common national language nga tawgon og Filipino. Sa 1987 constitution gitudlo na ang Filipino nga national language uban sa English, nga maoy official language. Wa na kini maghisgut nga ang Tagalog maoy gibasihan sa Filipino.
Bisan ang Komisyon ng Wikang Filipino (KWF) nga maoy gitahasan sa pag-coordinate ug pag-promote sa mga paagi alang sa pagpalambo sa Filipino ug ubang linguahi sa Piipinas wala gayud moklaro nga ang Tagalog mao ang gibasihan sa Filipino. Ang Filipino gipresentar ug gireshistro sa International Organization for Standardization (ISO).
Si KWF chairman nga usa ka linguistics expert, Ricardo Maria Nolasco miangkon nga ang Filipino, Tagalog sa syntax ug grammar ug wa pay grammatical element gikan sa Ilocano, Cebuano, Hiligaynon, o sa bisan unsang linguahi sa Pilipinas. Mipuno siya sa pag-ingon nga nakasupak kini sa tumong ug tuyo sa Republic Act No. 7104. Naumol na ba kining Filipino kun atong national language o ato bang ipadayon sa pagtudlo ngadto sa tanang destudyante ang Tagalog? Di ba kini pagyukbo ngadto sa “Imperial Manila?”
• • •
Ang mga sakop sa Confederation of Grains Retailers Association of the Philippines, Inc. (GRECON) ug ang Cebu Grains Traders Association supak niining suggested retail price (SRP) nga buot ipatuman sa Department of Agriculture (DA) pinaagi sa National Food Authority (NFA) sa Central Visayas.
Apan di ba gitun-an na man unta kini pag-ayo sa NFA sa wala pa ipatuman ang SRP sa ibaligyang bugas humay? Wa ba konsideraha sa NFA ug DA nga way produkto sa humay ang Central Visayas? Adto kuno sila mamalit og bugas sa Luzon, Mindanao ug Panay. Alkanse kuno sila kon ilang tumanon ang P39 ngadto sa P47 per kilo nga SRP.
Sumala sa GRECON nga moapilar kuno sila kang DA Secretary Emmanuel Piñol aron himuan og special SRP ang Central Visayas. Samtang maglalis pa sila kon pilay ipresyo sa bugas dinhi, um-umon usa nato ang kamahal sa maong palaliton. (mannyrabacal1144@gmail.com)