MOABOT og 50 ka mga barangay sa tulo ka mga lungsod sa amihanang-kasadpang bahin sa lalawigan sa Sugbo ang giila sa Mines and Geosciences Bureau sa Central Visayas nga kuyaw sa landslide ug pagbaha sa gipaabot nga pag-igo sa bagyong Samuel sa Miyerkules sa kaadlawon, Nobiyembre 21.
Si Maria Elena Lupo, supervising geologist sa MGB 7, nga ang ilang ulohang buhatan ang nipagawas og listahan sa mga barangay sa tibuok nasod nga delikado sa pagbaha ug landslide base sa track sa bagyong Samuel subay sa rainfall data sa Philippine Atmospheric, Geophysical and Astronomical Services Administration.
“It was mention there sa list na 120 hours sa mga area within the track sa typhoon municipalities and barangays with the province maoy releasan og advisory,” pahayag ni Lupo atol sa Pre-Disaster Risk Assessment sa Regional Disaster Risk Reduction and Management Council (RDRRMC).
Base sa advisory, tulo ang nahimutang sa lungsod sa Tabuelan nga naglakip sa Olivo, Poblacion ug Tabunok; pito sa lungsod sa Asturias, Bago, Lunas, New Bago, Saksak, Santa Lucia, Santa Rita ug Tubigagmanok; ug ang 40 kay sa lungsod sa Tuburan.
Kini naglakip sa Alegria, Antipolo, Apalan, Bagasawe, Bakyawan, Barangay I hangtod sa VIII, Caridad, Carmelo, Cogon, Colonia, Daan Lungsod, Fortaliza, Ga-ang, Gimama-A, Jagbuaya, Kabkaban, Kagba-o, Kansi, Libo, Lusong, Macupa, Mag-Alwa, Mag-Antoy, Mag-Atubang, Maghan-Ay, Mangga, Marmol, Molobolo, Putat, San Juan, Santo Niño, Sumon, ug Tominjao.
Si Engr. Alfredo Quiblat Jr., officer-in-charge sa Pagasa Visayas, nipahimangno nga base sa forecast weather analysis model nga ilang gitun-an, masinati sa Sugbo ang kasarangan ngadto sa kusog nga pag-ulan sugod karong adlawa kun mosukod gikan sa 7.5 millimeters ngadto sa 15 mm nga kusog nga pag-uwan nga gikonsiderar nga heavy rainfall.
Siya nipasabot ang usa ka millimeter kay equivalent sa 5,000 ka dram sa tubig nga mohagsa nga ulan matag square kilometer area.
“So, let’s be prepared for this because tan-awa ang model and another model ang nagsabi na mayroon talaga moderate to heavy,” dugang ni Quiblat.
Kon way pag-usab sa pag-irog sa bagyo, ikaunom kini mo-landfall diin ang ikatulo kay sa sentro sa Cebu island sa Miyerkules sa kaadlawon human sa Bohol.
Unang motugpa sa yuta ang bagyong Samuel sa Siargao, Surigao del Norte sa Martes dayon sa Northern Bohol, Cebu, Negros Province, Panay Island ug Palawan sa dili pa mogawas sa Philippine Area of Responsibility sa Huwebes sa gabii o Biyernes sa kaadlawon.
Gidugang ni Lupo nga delikado ang mga debris nga nahabilin sa nidahili nga yuta sa Barangay Tina-an, siyudad sa Naga kon mobunok ang kusog nga uwan diin duna kini posibilidad nga molihok labi na ang dagkong mga bato.
“Kon tubig lang na random from rainfall according sa geologist from central office, dili madalidali og tagak kadtong dagko nga boulder except sa mga nangagupok na. If taas ang percent sa rainfall nga moigo sa area so the danger is there yun ang ating gikabalak-an,” dugang ni Lupo.