Felixberto A. Esclamado, Jr.
Saac II, Mactan, Lapu-Lapu City, Cebu
DALI nga milakaw si Israel paingon sa Baryo Kamansilis. Didto dunay nagkalain-laing matang sa kalingawan, sama sa bingo, ferriswheel, rolitas, ubp. May tigbakay gani ug madyik-madyik.
Kagahapon didto sa gipahigayunan sa madyik-madyik may namatikdan si Israel niadtong tawo nga kuyog sa madyikero. Kaamgid kini sa panagway sa iyang amahan nga si tatay niya Berto. Dugay na kaayo nga wala na makapauli ang iyang amahan sa ilang balay. Matod pa sa usa ka meriko, gitaguan ang iyang amahan sa mga engkanto dihang nagtagad kini sa iyang uma. Matod pa sa tambalan nasuko ang mga engkanto dihang namalikas ang iyang amahan kay wala mahatdi og paniudto sa iyang inahan nga si Wanita.
Hilabihan kasabaan ang iyang amahan kaniadto, ilabi na kon mahubog sa kinaham niyang ilimnon nga lambanog. Dako ang ilang pagtuo nga gitaguan gyud sa mga engkanto si tatay niya Berto nga hangtod karon wala pa kini mahiuli sa ilang pinuy-anan.
Niining higayuna karon sutaon gyud ni Israel kon ang maong tawo nga iyang nakita kagahapon sa karnabal mao ba gyud si tatay niya Berto. Nakita niya kini kay gisugo siya sa iyang nanay Wanita pagbaligya sa binugkos niyang kahoy pangsugnod. Mao nga mibalik siya karon sa karnabal. Gibati man god siya’g kaluoy sa tawo, kay gihimo man siyang kataw-anan sa mga tawo nga nanan-aw sa pasundayag sa madyikero.
May gisugo ang madyikero nga butangan og takuling sa kaldero ang nawong sa tawo. Ug unya gitigbas sa madyikero ang iyang liog. Pastilan, kon masipyat, putol gyud ang ulo sa tawo! Tuyo sa madyikero nga malingaw ang mga tawo aron mamalit sila sa lana sa bitin nga gibaligya niini. Mokita og dako ang ilang pasundayag.
Apan nahibulong si Israel kay wala siyay nailhan sa mga tawo sa karnabal, bisan usa na lang unta. bisan og kasikbit kini sa ilang dapit sa Mayopay. Nabatyagan niya nga mga puti og pamanit ang mga tawo. Misuot siya sa bagang duot sa mga tawo. May namista. Natimahoan ni Israel ang di kasarangan nga kahumot sa mga sud-an. Giabot siyag kagutom ug kauhaw sa tubig. Apan wala kini niya baliha. Ang mahinungdanon kaniya karon mao ang tawo nga kaamgid sa dagway sa iyang amahan. Gusto niyang masayran karon kon kinsa gayud kining tawhana.
Mipaduol siya sa kilid sa madyikero. Nakita niya nga pareha gayud ang nawong sa tawo nga kaabag sa madyikero sa nawong sa iyang tatay Berto. May dala siyang gamay nga libreto gihatag sa meriko kaniya. May gibitbit sab siyang asin nga gisulod sa lata nga gamay.
Dihang iya na untang yamyamon ang Linatin nga orasyon sa libreto, namatikdan siya sa madyikero. “Hoy! ayaw pagduol kaniya!” hulbaw sa madyikero kang Israel.
Ingon sa nawad-an og kusog si Israel. Nanlimbasog siya nga dili malupig sa gamhanang madyikero. “Ako siyang amahan! Siya si tatay Berto!” tubag ni Israel.
“Tay, wa ka ba kaila nako? Ako si Israel. Gipangita ka namo ni nanay Wanita!” kahilakon si Israel nga namulong.
Mitutok ang tawo kang Israel. Unya kalit nga gisaliyab ni Israel ang asin sa atubangan sa madyikero dungan ang pagyamyam sa mga pulong nga diha sa libreto. Kalit mingitngit ang palibot. Ang madyikero kalit nga nahanaw uban ang tawo nga kaamgid sa iyang amahan. Daling mibiya si Israel sa karnabal nga sa kalit nahimong dagkong dakit.
Pagka buntag nakita ni Israel si tatay niya Berto nga puwerting kaon sa bahaw nga kan-on nga giparesan sa buwad ug dayok. Ang iyang amahan nga nawala og usa ka tuig mora lang og usa ka adlaw nga wa makauli sa ila. Mitan-aw kini kaniya nga nagpahiyom. (Katapusan)