RESPONSIBILIDAD sa katawhan ang pagpanalipod sa kina-iyahan ug sa kalibotan nga maoy nag-inusarang pinuy-anan hinungdan nga angayang motabang sa pagprotektar niini ang matag-usa.
Kini ang tumong ug pagpasabot sa Cagayan de Oro River Basin Management Council (CDORBMC) hinungdan nga naghangyo og P5.00 matag bulan alang sa balayrunon aron nga dunay igong pundo nga magamit alang sa pag-protihir sa kinaiyahan.
Sa pakighinabi sa Sun.Star Superbalita kang Adriaan Ruijmschoot, resident project manager sa Vitens Evides International (VEI), usa ka Dutch Water operators diin nakabase sa Netherlands nga nitabang sa pagpalambo sa pamaagi sa Cagayan de Oro water District (COWD) ug sa paghatag og tabang pinansiyal diha sa CDORBMC, gibutyag niini nga pinakabarato kini nga pangayo alang sa kinaiyahan ug tabang na lamang sa katawhan diha sa kinaiyahan ug sa kalibotan nga maoy nag-inusarang pinuy-anan.
“The people should feel responsible to the environment that they are using, we have one planet together, when an organization shows and intiative to protect the environment and I think it is our joint responsibility as people as inhabitant of the earth to contribute to that I think P5.00 is a very cheap way to achieve that goal," matud ni Ruijmschoot.
Samtang gidugang usab niini nga dili isyu ang kwarta gumikan kay nakita niini nga gani bisan mga pamilya nga anaa sa ubos nga estado sa kinabuhi makapalit man gani og sigarilyo lakip na tiket sa lotto, unta hatagan usab ang kinaiyahan og pagtagad lakip na importansiya.
Mahimo usab kining dakong tabang alang sa katawhan sa siyudad ilabi na kung mapatuman na ang pagpalambo sa kinaiyahan ilabi na sa mga kakahoyan diha sa kabukiran aron nga lakip nga makuhang benipisyo niini nga matabangan nga masugpo na ang mga nasinatiang pagbaha-baha.
Gipasabot usab ni Doctor Hilly Ann Roa-Quiaoit sa CDORMBC nga dili matag kubiko ang dugang balayrunon apan kining P5.00 sa total nga balayrunon o Payment for Ecological Services (PES) alang sa mga residente ug dunay bayrunon usab ang mga patigayon ug uban pa.
Gipasabot usab niini nga ang pagkaguba na sa river basin ug water shed mamahimong hinungdan nga maapektahan ang suplay sa tubig ug kung dili kini ma proteksiyonan posibleng mawad-an og tubig sa mga sunod nga katuigan.
Sulod sa napulo ka katuig gitakdang maka-ipon og pundo nga anaa sa P679, 800,000.00 diin mga anaa sa P441, 200,000 ang igahin alang sa restoration sa mga anaa sa delekadong dapit,P113,600,000.00 alang sa mga parks ug uban pa ug laing P80 milyones sa mga programa nga panginabuhian sa katawhan diha sa mga Barangay.