CARMELO D. LARIOSA
Panadtaran, San Fernando, Cebu
BISAG ngulngol kaayo ang hubag sa iyang tutoy giagwanta lang kini ni Pina. Unsaon man, lisod man pod kon dili siya maninda karon dinhi sa aseras nga mao man kini ang iyang panginabuhi. Sukad mobiya kaniya ang iyang bana nga si Henyo. nagmagul-anon na siya, pero iya na lang gisagop ang kamatuoran nga si Henyo wala na sa iyang kiliran. Gibiyaan siya sa iyang bana nga dunay sakit, ang hubag sa iyang tutoy. Nakabuto na kini ug nagpadayon pag-agos ang nana ug iya lang gihanigan og labakara aron dili kini modagayday paingon sa iyang tiyan.
Kining iyang gipaninda inangkat niya sa ka-Insek Mongak nga kaila sa namatay niyang amahan. Misalig ang Insek kaniya. Sari-sari ang iyang gitinda nga iyang gihikyad diha sa gamayng hawan sa aseras. Sa unahan makita ang simbahan, ang Basilica Minore del Sto. Niño, apan dili siya makalugar pagsimba tungod lagi ning iyang gipamaligya nga mga medyas, labakara, panyo, paypay, sudlanan og selpon, sinelas, bakos, ubp.
Karon samtang nag-apong siya sa iyang mga tinda may usa ka batang lalake nga kulot og buhok miduol kaniya.
“Wa lagi ka mosimba, Ate? Biyernes man ron ug may misa diha sa Basilica,” matod sa bata.
Gitan-aw ni Pina ang bata nga sa iyang banabana nagpanuigon kini og diyes anyos.
“Di man ko makabiya, Undo, ning akong mga tinda,” hinayng tubag ni Pina nga nagping-it kay mingulngol na pod ang hubag sa iyang tutoy. Miutnga siya.
“Mora lagi kag gisakitan, Ate, may sakit ka?” pakisayod sa bata.
“Duna koy hubag, Undo. Nia sa akong tutoy,” hinay nga namulong si Pina.
“Hala, uy! Basig kanser na, Ate,” sa bata nga mitutok pag-ayo kang Pina. May gikuot siya sa iyang bulsa. Usa ka panyo nga pula. “Ate, gamita ni, O. Kini maoy ihanig sa imong hubag. Uban sa hugot nga pag-ampo, mamaayo ra ka!”
Gidawat ni Pina ang panyong pula ug iyang gipuli sa labakara nga nagduga na sa nana. Miping-it siya kay misakit na pod ang iyang hubag.Upat na ka buwan siyang nag-antos ning maong hubag. Si Tanciang, iyang silingan, miingon nga nahimo na kining kanser. Mao nga gikuyawan siya. Nagpasalamat siya sa bata.
“Sige, Ate, mopauli na ko. Naa ra man ang amoa diha sa may simbahan!” Gitudlo sa bata ang Basilica ni Sto. Niño. “Adto na ko, Ate. Ayaw baya kalimot pagsimba kay hapit na ra ba ang pista ni Senyor Sto. Niño.”
Miyango si Pina nga mitan-aw sa mitalikod nga batang lalake nga kulot og buhok. Apan kalit kining nawala sa iyang panan-aw. Nahibulong siya. Maayo kay nahiabot si Tanciang. Gihangyo niya kini nga bantayan ang iyang mga baligya kay mosimba siya. Miadto siya sa Basilica Didto nangiliyupo siya sa Ginuo nga mamaayo na unta ang hubag sa iyang tutoy. Magabii ra ba hilantan siya. Nagtuo pod si Pina nga kining hubag sa iyang tutoy sintoma pa kini sa kanser ug dako ang purohan nga mamaayo siya.
“Maayo kay misimba ka, Ate!” Nakalingi si Pina sa nagsangpit kaniya. Ang batang kulot og buhok mipahiyom kaniya. Nakita niya kining milakaw paingon sa nanaglinya nga mga deboto didto sa altar sa Balaang Bata. Gibati niya ang kahibulong.
Human sa misa mibalik si Pina sa iyang puwesto sa aseras. Nagpasalamat siya kang Tanciang. Unya may nabatyagan siya. Wala na mosuol ang ngulngol sa hubog sa iyang tutoy. Iya kining gilili ug nakalitan siya sa kahibulong nga wala na ang pulang panyo nga gitaklap niya sa iyang tutoy kaganina. Nakita pod niya nga mikupos ug miuga na ang iyang hubag. Nabatyagan sab niya nga wala na kini magngulngol. Misantop karon sa iyang hunahuna nga kadtong batang lalake nga kulot og buhok mao si Senyor Sto. Niño nga naluoy kaniya. Nakadungog na siya kaniadto nga ang Balaang Bata suroyan. Sa pagsuroy niini, siya (Pina) maoy natukmaan. Sa hilom didto sa iyang hunahuna may mga pulong nga nagkanayon, “Pit Senyor! Viva Senyor Sto. Niño! Salamat kaayo sa Imong kaluoy! Imong giayo ang akong hubag!” Ug gilantaw niya ang Basilica ni Sto. Niño nga nagbuntaog sa kahalangdon didto sa unahan. (KATAPUSAN)