GILANGKOBAN ang Pilipinas sa halapad ug managlahing kultura nga nagpuyo nga grupo sa komunidad, apan parehong nagpaila nga “Mga Pilipino/Pinoy.”
Kini naglakip sa indigenous people communities nga dunay talagsaonng kaugalingon nga kultura nga kinahanglang mapreserbar, mapanalipdan ug mapalambo apan, sila giilang marginalized o naapiki tungod sa kakuwang sa pagkab-ot sa edukasyon, serbisyo sa panglawas ug ubang opurtunidad sa ekonomiya.
Usahay, sila gipakaubos sa ubang komunidad. Mao kini ang dakong pagpakabana sa Department of Social Welfare and Development (DSWD) sa pag-abot sa ilang grupo o komunidad aron pagtunol sa gikinahanglan serbisyo gikan sa kagamhanan, lakip sa paglambo sa ilang kahimtang.
Usa ka ehemplo niini mao ang halos dili makakompleto sa ilang tulo ka kaon sulod sa usa ka adlaw sa kadaghanang sakop sa Bukidnon Tribe nga sagad nagsalig sa panarbaho sa mga hacienda nga ubos ang suweldo sa Bgry. Kabulakan Sta. Catalina, Negros Oriental.
Si Dionesio Valor, pangulo sa Tribu Bukidnon, nikompirma nga mas nilambo na ang ilang kahimtang tungod sa pag-abag sa DSWD ug malipayon nga nahimong sakop sa National Commission on Indigenous Peoples (NCIP) nga nagsporta sa tribu pinaagi sa DSWD’s Modified Conditional Cash Transfer (MCCT) ug Pantawid program nga nag-ayuda sa edukasyon sa ilang mga anak.
Ang Tribu Bukidnon IP Community dunay tunghan na nga duol kanila. Dunay 2 Day Care Centers accredited sa Municipal Social Welfare and Development Office sa lungsod sa Santa Catalina., Mao kini ang Kabulakan Day Care Center ug Mansanagan Day Care Center. Ang Kabulakan Elementary School nagsilbi sa mga tinun-an sa primary samtang ang Obat High School alang sa tinun-an sa Junior ug Senior High School.
Sa Disyembre 2018, nasuta nga zero record sa IP eligible children nga wa sa tunghaan.
Ang Local Government Unit sa Sta. Catalina, Commission on Higher Education, Tamayo Foundation ug NCIP nag-alayon sa paghatag og gahom sa katawhang Bukidnon Tribe pinaaagi sa Scholarship Grants ug uban pa.