GIAPROBAHAN sa House of Representatives justice committee niadtong Lunes, Enero 21, ang usa ka balaudnon nga magpaubos sa minimum age of criminal liability gikan sa 15 ngadto sa 9 anyos bisan pa sa pagsupak sa nagkalainlaing mga pundok alang sa katungod sa kabataan.
Ang maong balaudnon nag-harmonize sa House Bill Nos. 2, 505, 935, 1609, 2009 ug 3973 nga nagtinguha nga amendahan ang Republic Act (RA) No. 9344, ang Juvenile Justice and Welfare Act of 2006 nga gisaway ni Presidente Rodrigo Duterte.
Apan taas pa ang proseso una pa maamendahan ang RA 9344. Ang balaudnon, gikan sa justice panel, iduso pa sa plenaryo. Kon maaprobahan sa plenaryo, kinahanglan pang mopasar ug laing balaudnon ang Senado.
Didto sa Senado, si Minority Leader Franklin Drilon nipasaka sa Senate Bill No. 1603 mga magpaubos sa minimum age of criminal liability gikan sa 15 anyos ngadto sa 12 anyos, samtang “above 12 years old” kini ubos sa Senate Bill No. 2026 ni Senate President Vicente Sotto III.
Ang maong balaudnon mag-amendar sa Section 6 sa RA 9344 nga nagkanayon, “A child fifteen (15) years of age or under at the time of the commission of the offense shall be exempt from criminal liability.”
Way tulubagong kriminal ang usa ka bata nga 15 anyos ang edad sa pagbuhat niya sa kalapasan sa balaod. Lakip na kadtong nagpanuigon og labaw sa 15 anyos apan ubos sa 18 anyos, gawas lang kon “he acted with discernment,” sa ato pa nasayod siya kon unsay maayo ug unsay di maayo.
Ang mga bata nga gitawag nga “children in conflict of law” di mapriso apan mag-agi og usa ka “intervention program.” Apan di sila exempted sa civil liability ubos sa maong balaod.
Ang RA 9344 nag-amendar sa Revised Penal Code, nga nagkanayon, “Art. 12. Circumstances which exempt from criminal liability. — the following are exempt from criminal liability: (2) A person under nine years of age. (3) A person over nine years of age and under fifteen, unless he has acted with discernment, in which case, such minor shall be proceeded against in accordance with the provisions of Art. 80 of this Code.”
Kadtong nisupak sa giaprobahan nga balaudnon sa House justice panel nabalaka nga modaghan ang mga “children criminals” sa Pilipinas nga iipon lang sa pagbilanggo sa mga hardened criminal.
Apan si Oriental Mindoro 1st District Rep. Salvador “Doy” Leachon, chairman sa maong panel, niingon nga di sila iipon sa mga ordinaryong kriminal ug adto sila ibutang sa mga reformative centers nga tukuron ug gastohan sa gobyerno. (edbarrita@gmail.com)