LAHI among plano pirmiro sa among bakasyon pag Disyembre. Molabang unta mi sa Dumaguete dayon land trip padung Bacolod, apil ang stopover sa mga nindot nga talan-awon. Andam na among itinerary sa usa ka semana nga biyahe. Booked na mi sa mga resort nga mong istaran.
Apan nausab ang tanan tungod sa bagyo. Cancelled ang mga biyahe sa barko. Ang nahitabo, nag round south na lang mi sa Cebu. Kinahanglan ming mobiyahe kay naka-set na sa hunahuna sa mga bata ang manglaag mi. Round South. Nostalgic pud ning mga pulonga, sa iningles pa. Kana bang makapahinumdom nimo sa mga nangagi, ug makapangandoy ka: kalaming ibalik sa pagkabata.
Una kong nakadungog aning Round South sa otso anyos pa ko. Ang among mga paryente nagsabot nga mag-round south kuno sila ug giimbitar mi. Sila ra ang adunay sakyanan sa among pamilya, mao nga sila ra ang maka-organize sa biyahe.
“Unsa nang round south ma?” nangutana ko sa akong inahan. Iya kong giingnan nga laag-laag kini sa mga lungsod sa habagatang bahin (south) sa Sugbo. Sunoron nimo ang mga lungsod sa south, mao nga “around south,” o round south, ingon siya, dayong pakita nako sa mapa sa southern Cebu.
Kon sa among lungsod sa Pinamungajan mi manukad, ari mi agi sa Aloguinsan, padung Barili, Dumanjug ug lahos ngadto’s tumoy nga lungsod sa Samboan, panaog sa Santander, Oslob, hangtod maabot og Carcar dayon disilya balik latas sa bukid padung Aloguinsan dayon balik sa Pinamungajan. Mada rag usa ka adlaw ang laag. Mahimo sab nga mo-stop over sa dan ug adto matulog aron sunod adlaw padayon na sab sa biyahe.
Mao toy unang higayon nga nakakita kog mga nindot nga talan-awon sa lain-laing lungsod sa Sugbo, sama sa mga beach resort ug mga karaang simbahan.
Ang mga lugar gawas sa lungsod mora nag laing nasod. Kon molantaw ko sa baybayon, tua ang isla sa Negros nga para nako kaniadto mora na og laing planeta.
Apan nganong round south ra man ang nailhan? Nganong wala may gitawag og round north? Ambot kaha nganong di man dugokon og mga turista ang mga lungsod sa northern Cebu niadtong panahona. Di man sab sa ingon nga wa siyay mga tourist spots. Hinuon, lupigon gyod ang mga simbahan sa norte sa mga simbahan sa south. TIngali sa panahon nga busy ang mga taga south sa paghimog simbahan, busy sab ang taga norte sa pag-atiman sa ilang katubhan.
Ug tuod man, sa among usa ka semanang round south niadtong Pasko, ang mga simbahan ang nakakuha sa atensyon sa mga bata. Mao kuno ning mga simbahana ang pirmi nilang hisgotan sa klase ug makita sa libro.
Ikaduha ang mga plaza. Inatiman na kaayo, mora ba og nagkompetensyaay ang mga lungsod kon kinsa ang adunay labing limpyo ug labing nindot nga park. Apan adunay pipila ka lungsod, mga duha o tulo tingali, nga ang plaza morag sanitary landfill sa kahugaw.
“Ewwww,” ingon akong mga bugoy pagkakita nila sa usa ka plaza nga nagkatag lang ang mga plastic, botelya, ug uban pang mga gilangaw nga basura.
Akong tan-aw, morag mao pa ning mga basuraha nga akong nakit-an niadtong una nakong round south sa bata pa ko. Nostalgic kaayo tan-awon. Kahilakon ko.