SAMTANG naglingkod ko diha sa balkon sa among balay ug nag-teks kang Karlyn, akong ‘office mate’ sa Caballero Rosal & Associates nga usa ka ‘auditing & consultancy firm,’ miduol si Lolo Amado kanako. Crush nako si Karlyn. Gi-teksan ko siya nga mokuyog ko niya inig samba niya unyang hapon.
“Maayong buntag, Lo!” timbaya nako. Tiguwang na siya sa edad nga 77, apan may kahimsog pa ang iyang panglawas. Ania siya magpuyo sa balay nilang Papa Donato ug Mama Elena, akong ginikanan. Si Papa anak ni Lolo Amado. Si Lola Valentina taudtaod nang mitaliwan.
“’Ayong buntag sab, Donel! Sayo lagi kang nakig-teks sa imong uyab?” ni Lolo Amado nga nagtingsi. Tistisan si Lolo ug nangagpas lang,
“Di pa mi uyab, Lo. Wa pa man ko kapadayag sa akong gugma kaniya!”
“Ngano man?” ni Lolo.
“Di man ko kasulti, Lo, kon mag-atubangay mi. Mokulo man akong dila.”
“Kulhanon ka diay. Nganong di man nimo gamiton imong selpon aron kapadayag ka sa imong gibati?” ni Lolo nga mipikpik sa selpon sa akong kamot.
“Uy, di ba kuwang sa pagbati kon selpon ang gamiton pagpadayag sa gugma? Maayo gyud tong personal kay makita sa dalaga ang kaseryuso sa ulitawo. ”
“Di man. Ako bitaw, kay estrikto kaayo tong Tatay ni Lola Valentina nimo, gipaagi ko man sa dit-dit-dat-dat,” ni Lolo nga mibahikhik.
“Unsa man na, Lolo? Karon pa ko kadungog ana da!”
Agi’g tubag gisugilon ni Lolo kanako nga klasmeyt sila si Lola sa ‘technical course’ nga Radio Telegraphy sa Concord Technical Institute sa dekada ‘70. Human sa duha ka tuig ni-gradwar sila. Nanguyab si Lolo kang Lola pinaagi sa ‘Morse code.’ Gisugot siya ni Lola pinaagi sab sa ‘Morse code.’ Kanang mamisita si Lolo kang Lola sa balay nilang Lola, anha sa ilang duol si Lolo Pektoy molingkod. Ang iyang asawa, si Lola Pansang, di lang mobadlong. Mao nga dit-dat ilang gigamit imbes mga pulong nga litukon sa dila. Ang ilang mga tudlo maoy gidukdok sa lamesa diin sila nanglingkod. “Dit-dat-dat-da-dit-da-dit, Dat-dat-dit-dit means ‘I love you!’ ” matod ni Lolo Amado. “Tubagon pod kini ni Lola mo sa ‘Morse code’ nga ang gipasabot ‘I love you, too!’ ”
Dihang namalaye si Lolo Amado kang Lola Valentina kinuyogan sa iyang ginikanan, wala dawata ni Lolo Pektoy ang pamalaye. Busa nakahukom si Lolo Amado nga tabanon si Lola Valentina. Pinaagi sa dit-dat-dit-dat nagkasinabot sila nga magtabanay.
Usa ka halawom nga gabii samtang nahinanok si Lolo Pektoy, gidukdok ni Lolo Amado pinaagi sa bato ang basiyong lata sa sardinas: Dat-dat-dit! Dit-dat-dat-dat. Dat-dit-dit! (Pasabot: Dali na! Dia na ko sa luyo sa inyong balay!). Mibawos pagdukdok si Lola Valentina sa giandam niyang lata sa gatas: Dit-dit-dit-dat! Dit-dit-dit-dat-dat! (Pasabot: Huwat kadiyot! Manaog na ko!)
Pagka buntag wala na igkita ni Lolo Pektoy si Lola Valentina.
“Pansang, hain diay si Tinay?” ni Lolo Pektoy ngadto kang Lola Pansang.
“Sus nimo, Pektoy! Wa diay ka kahibawo nga gitaban ni Mado si Tinay kagabii?”
“Nganong wa man ko nimo pukawa aron masanta ko sila?”
“Wa diay ka kadungog sa dit-dat sa mga lata?” ni Lola Pansang.
“Nakadungog man. Pero, abi kog mga iring ug ilaga nag-away sa basurahan. Lintian gyud unya na si Mado, nganong gitaban niya atong anak! Ikiha ko siyag kidnapping!”
“Ay, ayaw na lang kasuko, Pektoy! Husto na sa edad atong anak. Ug si Mado, radio operator na sa usa ka barko. Dili magutman si Tinay ug ang ila unyang mga anak. Naghuwat pod baya si Tinay sa tubag sa iyang giaplayan nga kompaniya isip telephone operator.”
HUMAN og asoy ni Lolo Amado sa iyang paagi sa pagpanguyab niya kang Lola Valentina, mitunog ang akong selpon. Text message ni Karlyn nga misugot nga mokuyog ko niya pagsimba sa Katedral. Mibawos ko pag-teks, “Karlyn, I love you!” Da! Nakapadayag gyud ko sa akong gibati kang Karlyn. Gitan-aw ko si Lolo Amado ug gipahiyuman.(KATAPUSAN)