Garcia: Ding Apat nang Kapintasan ning Lelangan Keti Labwad

(The Four Defects of The Mundane Entity)

“Bolang kami para king kayapan nang Kristu, dapot maisip ka para kang Kristu;

Mayna kami dapot masikan ka; mekilala ka dapot ala kaming dangalan.”

~Mumunang Korintyanu, Dangka 4: Sunis 10

(1 Corinthians 4:10)

“Uling ding tau ku bolang la, e da Ku balu;

Bolang lang anak at ala lang pamisanak.

Tusu la king pamangawang marok,

dapot ing pamangawang kayapan e da balu.”

~Eremyas, Dangka 4: Sunis 22

(Jeremiah 4:22)

“Babayaranan me wari ing Ginu, O bolang at mangmang a tau?

E wari ya ing Ibpa migdala kekayu? Gewa na kayu at tinatag na kayu.”

~Kadwang Batas, Dangka 32: Sunis 6

(Deuteronomy 32:6)

“Ing mabibye tau keti king yatu atin yang apat a sala: : (1) bitasang makagawa yang kamalyan (2) makapaylalam ya king maling belwan (3) atin yang likas a gawing pamamirayit karing aliwa; at (4) ding panamdam na e la pantas. Ding Aklatbelwan e na la gewa ning e pantas a lelangan. Ing Belwan minunang-diling dinake na ning Ginu king pusu nang Brama,

ing minunang-diling mabye lelangan, at i Brama ya naman ing mengalat king belwan ayni

karing anak at talatuki na, a mirake pababa king amlat.”

~Srila Bhaktivedanta Swami Prabupad,

Ing Kamumulan a Tau, Mumunang Kabaldugan

(Sri Isopanisad 1, Purport)

***

Likas king tau ing matas a lub, mapangaya at agya mang paratut. Ita uling isip na kapantas-pantasan ya at ala yang kapintasan—dala ning akagisingan na, akasanayan na at agame na na. Metung a maragul a sangkan ya pin ing sinane da king pibale-bale na ing pane papuri magmula karing kapagmasusyan ning aldobeytan na.

Itamu ngan o agyang keraklan mu man, sinane da katamung maging magmaragul karing kayapan atin tamu. Legwan o sentingan; sikanan o kebyasnan; dekalan pinandyan at kebantugan o katas pegaralan at aliwa pang mayap a kabilyan anting tau. Deti ring punan ning tau keti bang maging dakal ya kakaluguran o agya mang talatuki at makiburi o lulugud—tutwanan man o ali.

Nung nu anti la karakal o karagul ding bandi mung kayapan king miyayaliwang larangan at kabilyan antita mu naman ing keraklan a ketasan mu lub, kapangayan o kaparatutan—uling isip mu at turing mu king sarili mu mimigit ka karing aliwa. Mamangat kang bina--king isip mu. Balamu e na mabating iti. Balamu e na magisan iti. Balamu alang wakas ing sabla.

Dapot likas kaninu man ing pamagkamali. Malyaring keng kamalyan mu magisan ngan ing kayapan a pagmaragul mu—legwan o sentingan, pibandyan, sikanan, kebyasnan o agyang upaya man. Ing sabla keti king yatu ating kapupusan.

Uling makapaylalam tamu king maling belwan at likas mu naman ita king tau—agpang kanita—makagawa tamung makakarok kekatamu uli na pin ning kapanwalan tamung kekatamu ngan ing ati kekatamung tatalanan king kasalungsungan at isip tamu e na magisan iti o mabating.

Neng pin atin tamu ngang likas a pangamapamirayit magi mu namang sangkan ita bang makilala tamu anting antita—mapamirayit kambe ning kalaraman at pamagmulang--inya makakarok a maragul mu naman ita kekatamu at ing keraklang mababating ila pin ding kakaluguran, pati na pakamalan a milangan tamu. Magbunga itang dakal a sigalut keng bye tamu.

Deng mababaligo tamung panamdam magi la namang sangkan bang mipakarok tamu kabilyan. Kasi ala naman kekatamung ating matang manakit king madalumdum o nung manakit la man malabug; ala mu naman kekatamu ing deng arung da at dila e la magkamali, magkulang o lalabis at deti tatalabu dakatamu; deng aliwa pang panamdam lakwas na ing isip ila pang lakwas masikan makakarok kektamu nung pamintwan ta la king sablang pamanagkat da.

Likas ing pamagkamali kekatamu inya sa’t makaranas tamung kasakitan uli da reti dapot e ta sukat gamitan ita anting pasubali bang makagawa tamung kamalyan.

(Atin pang kasuglung.)

***

Dake Talabaldugan:

gapák – (panguri) gabak, lapak, gisi, pirat. English – torn apart, broken apart. Alimbawa king pamangamit: “Sadya singkalinis pantalun, ngeni sinikat ing gapak susulud.”

gapang – (palagyu) pamangapang, kusad, pamangusad. English – crawling; creeping; walk using the palms and the knees. Alimbawa king pamangamit: “Mabilis ya pa gapang ing susu kesa keng makupad a lalaking yan inya e ne misaplala angga man ngeni.”

gapas – (palagyu) tabas, tagpas, tigpas, putut. English – cutting or mowing of grass, rice stalks, etc. Alimbawa king pamangamit: “Masikan ya gapas ing baintau neng mong akakit ne ning palsintan na inya dakal ya apalut napun.”

gapók/gapúk¹ – (panguri) gipu, matbud, saguling masira o malaso o magapak. English – fragile, easily torn like cloth, bamboo, wood, due to old age or overuse. Alimbawa king pamangamit: “Gawa ya mu keng gabun a pelangyan ing kuran inya gapuk ne pinpilan mung aldo.”

gapók/gapúk² – (panguri) kalubkuban, alang laman kilub a dutung o kwayan. English – rotten inside. Eaten by weevils or termites inside. Alimbawa king pamangamit: “Gapuk na la ring ginamit dang asyas para keng bale da ri Isku inya saguli mibwal ya inyang binagyu.”

***

KAPAGMSUSYAN KAPAMPANGAN

Masali la napun deng kandila uli ning kapagmasusyan king pyesta ning Indung Biren Candelaria a ating tatalanan a kandila king gamat na kabang kiklilikan ne ing Bingut a Yesus. King aldo ayni magdala lang kandila ding sisimba bang mabendisyun la kabang magmisa keng pari anting pamiganaka king Indung Biren Candelaria.

***

PAMIPALINO: Ing Kapisik magnasa ya at manwalang misubling pasibayu ing lagablab ning legwan ning Kalinangan Kapampangan kapamilatan ding keyang dalit, kawatasan, amlat at miyayaliwang kapaglalangan-panyulat a misulat king pigmulan at tune kulitan kambe ning dalise at mapagmasabal a pamisip at parasan.

Ing panyulat ding pipumpunan yang sukat mataluki at miparangalan kapamilatan ning pamangamit kareti at aliwa ring karing dayu at salungat a paralan dang dela keti Kapampangan. Ing Kapisik ala yang kikilingan a kapanaligan, aguman o ninu man nung e ing Lubusang Katutwan.

Malyaring sumulat king garciakragi@yahoo.com para karing kutang o munikala.

Trending

No stories found.

Just in

No stories found.

Branded Content

No stories found.
SunStar Publishing Inc.
www.sunstar.com.ph