NAALARMA ang Cebu City Health Department (CCHD) human nila namatikdan ang nagkasaka nga kaso sa tipdas sa siyudad sa Sugbo karong tuiga.
Kini human nagkadaghan ang mga kaso sa maong sakit sa lainlaing bahin sa Luzon ug Central Visayas.
Asoy ni Dr. Michelle Linsalata, National Immunization Program City Medical Coordinator sa Cebu City Health Department nga paspas kaayong misaka ang kaso sa tipdas sa siyudad.
“Nagkadagahan jud ang atong cases sa tipdas in 2018 we had 28 cases, based sa atong surveillance sa Cebu City. In 2019, so far since the start of the year we already have 16 confirmed cases,” matod ni Dr. Linsalata.
Siya nisaysay nga ubay-ubay na ang mga kaso nga ilahang natala karon kon itandi sa mga unang tuig nga nakalabay.
“That means nga significant gyud because usually we only have 4 or 5 in a year maximum siguro 10, so, kani daghan-daghan na gyud ni siya,” matod niya.
Base sa datus nga nakuha sa CCHO niadtong tuig 2017, adunay silay natala nga 18 ka kaso sa tipdas, nisaka kini ngadto sa 28 kabuok sa miaging 2018, ug sulod lamang sa dul-an duha ka buwan sa 2019 mikabat na kini sa 16 kabuok.
Ug ang labing bata nga nataptan niini kay usa ka buwan pa lang.
Si Linsalata nibutyag nga niubos og halos katunga ang gidaghanon sa mga bata nga nagpabukana sukad nag-sugod ang kontrobersiya sa Dengvaxia vaccination.
“Yes, unfortunately nibaba gyud og maayo ang atoang coverage sa national immunization program. Before we would usually get around average of 77 % of fully immunized child meaning these are children nga naka-complete sa ilang bakuna at 1 year of age. So, makaingon ta nga siguro 80/100 ka mga bata sa city ang complete ang vaccination before, but karon naabot nalang ta 36 % to 40 % sa 2018 na siya nga data tungod atong nahitabo nga vaccine scare,” asoy sa doktor.
Dako ang natala nga pag-ubos kon hunahunaon labi na kini nahitabo sulod lamang sa dili mominus usa ka tuig.
Si Linsalata nagkanayon nga naghimo na sila og aksyon mahitungod sa maong panghitabo.
“Nihatag ta og action, we did this early on pa at the start of 2018 because we already saw decreasing gyud ang trend sa vaccination. Nakita na gyud sa atong city health officer nga padung gyud ta ani mag crisis kay nagka-declined ang atoang vaccination. What we did around mga April we conducted special immunization nag-mop up ta sa measles and kana siya community based na siya nga immunization,” dugang niya.
Giawhag sab niya ang mga ginikanan sa ipasiguro og pa bakuna ang ilang mga anak ug nitataw usab siya nga wa sila’y angay kahadlokan tungod ang maong immunization nga ilahang ihatag sa mga bata makatabang aron di kini mataptan og tipdas.
“There’s really no reason nga mahadlok ang mga parents nga magpabakuna tungod sa nahitabo ato (dengvaxia). There’s a lot of misinformation, misconception, miscommunication. It’s just sad nga nawagtangan og salig ang mga parents just because of that particular unfortunate event. But ang atoang EPI program is realy really good and proven to help our children,” dason niya. (Kiziah Marie T. Suello, USJ-R Intern)