GIBUTYAG ni Presidente Rodrigo Duterte nga nakigtagbo siya didto sa Malacanang sa mga ginikanan ni Ashly Abad, ang 19-anyos nga nga medical student nga namatay tungod sa party drug overdose sa usa ka party didto sa Cebu Business Park sa besperas sa Sinulog niadtong Enero 19.
Gisusi pa sa mga imbestigador ang tinuod nga hinungdan ug kinsa ang responsable sa kamatayon ni Abad. Apan si Presidente Duterte, usa ka kanhi piskal, niingon, “He who is the cause of the cause, is the cause of them all.”
Unsa man ang iyang buot ipasabot? Niingon siya nga ang hinungdan sa hinungdan maoy hinungdan sa tanan. Gikan kini sa Spanish legal maxim nga nagkanayon, “El que es causa de la causa es causa del mal causado.” Sa Iningles, “He who is the cause of the cause is the cause of the evil caused.”
Ang Article 4 (1), Revised Penal Code, nagkanayon, “Criminal liability shall be incurred by any person committing a felony (delito) although the wrongful act done be different from that which he intended.” Sama sa usa ka tawo nga gisumbag, natumba ug ang ulo nabunal sa bato ug namatay.
Dunay gitawag nga disputable presumption sa balaod nga nag-ingon, “A person intends the ordinary consequences of his voluntary act” (Sec. 3[c], Rule 131, Rules of Court). Bisan kon pagbun-og ray tuyo, apan ang biktima natumba, nabunal ang ulo sa semento ug namatay, ang nagsumbag responsable sa iyang kamatayon.
Adunay susama nga jurisprudence sa Estados Unidos nga nag-ingon, “if the act of the accused was the cause of the cause of death, no more is required” (40 C.J.S. 854). Mao nga samtang nag-away, gibunalan sa akusado ang biktima ug dinagkotan nga lampara nga nabuak ug niresulta sa pagkasunog sa biktima ug namatay, ang akusado gikonbikto sa kasong homicide (Williams vs. U.S., 20 Fed. 2nd 269, 40 C.J.S. 854, note 90). Kon ang hinungdan sa kamatayon mao nga wa magpatambal ang biktima, malibre ba ang akusado?
Ang lagda nag-ingon, “an individual who unlawfully inflicts wounds upon another person, which result in the death of the latter, is guilty of the crime of homicide, and the fact that the injured person did not receive proper medical attendance does not affect the criminal responsibility” (U.S. vs. Escalona, 12 Phil. 54).
Sa kaso ni Escalona, ang biktima nasamdan sa pulso. Di kini makamatay kon natambalan pa. Apan paglabay sa 60 ka adlaw gikan sa pagkasamad, namatay ang biktima. Matod pa sa Korte Suprema ang kakuwang sa pag-atimang medikal di sala sa biktima. Ang sad-an ug responsable mao ang tawo nga nakasamad kaniya. Sa kaso ni Ashly Abad, kon mapamatud-an nga ang party drug nga illegal maoy hinungdan sa iyang kamatayon, ang tawo nga responsable mao kadtong naghatag kaniya sa maong illegal nga party drug. (edbarrita@gmail.com)