Bartolome Man. Panilago
Lacaron, San Fernando, Cebu
USA pa lang gani ka semana sukad ikalubong si anhing Tonyo may gikatingad-an na si Utyang. Matag halawom nang gabii adunay bugnawng kamot nga manghikap sa iyang kalawasan. Wa gyud siyay maayong kinatulgan, ilabi na nga iyang mapanimahoan ang baho sa kamangyan ug aso sa kandila.
“Maayo niana, Utyang, imong pabenditahan ang imong sibay kang Padre Gaspar,” sugyot ni Uray Tasing sa iyang anak nga kaslunon unta kang anhing Tonyo.
“Nganong kinahanglan pa man, Nay Tasing, nga pabenditahan pa nako ang akong sibay? Ikaw lagi, sa panahon nga namatay si anhing Tatay Panyong, wa na nimo pamisahi ang gihigdaan niya.” Milisngag ang ilong ni Utyang.
“Di ka angay mahibulong, Utyang, kay sa wa pa kami kasla ni tatay mo, nagsige na man mig binuakay sa among pakwan!” gidaygan ni Uray Tasing ang anak.
Sa nadungog gikan sa iyang inahan may mipasunding sa panumdoman ni Utyang. Niadtong halandumong gabii sa bisperas sa ilang kasal dihay gihangyo si Tonyo kaniya. Apan wala siya mosugot.
“Imo pa gyud nang ihikaw kanako nang butanga, Utyang, nga ugma hiusahon na man ang kalig-on sa talikala sa atong kaminyuon?”
Imbis tubagon niya si Tonyo nibalhin hinuon siya paghigda sa pikas sibay ug didto nakigtupad og higda sa iyang inahan. Bahala nag mangluod ang umaabot niyang bana.
Alang kaniya itugyan lang niya kang Tonyo ang gihangyo niining butang human sa ilang kasal. Kon ihatag kini niya sa di pa sila makasal, basig mosibat si Tonyo sahi sa uban nga human madimdim ang katam-is sa dugos sa ilang uyab, dili na modayon sa pagpakasal. Maoy iyang pangandoy nga matagamtaman ni Tonyo sa gabii human sa ilang kasal…ang katam-is sa iyang pagkaulay.
USA ka halawom nga gabii. Way hunong ang pagbunok sa ulan.
Nagpunay og uwang ang mga iro sa ilang mga silingan.
Hasta makapila mobangon si Utyang ug unya mobalik paghigda.
Wala gayud siya mahitagpilaw. Unya may nabati siyang linugapak sa sawog nga kawayan. Misunod ang kaangtod sa aso sa kandila. Gipaningot ang tingkoy ni Utyang. Dihay iyang nabati nga inagulo.
“Kay gitungina mo kanakooo ang akonggg hangyooo sa bisperas sa atonggg kasalll nasubooo kaayooo akooo…! Giatakiiii na hinuonnn kooo sa kasingkasingggg. Sa kasagmuyooo ug kahiubosss, namatayyy akoooo, Utyanggg! Nakundinar akonggg kalaggg, mao nga gibalikannn ko ikawww…!”
Nianang pagkasunod adlaw giadto ni Utyang si Padre Gaspar sa kombento aron pabenditahan ang iyang sibay.
Sukad mabenditahi ang sibay ni Utyang malinawon na ang iyang pagkatulog kay wala na man mobalik ang kalag ni Tonyo. (KATAPUSAN)