SA USA ka pagpamulong ni Pangulong Rodrigo R. Duterte, iyang gipasigarbo nga tanan niyang saad sa mga Pilipino sa miaging eleksyon, natuman na niya.
Gawas lamang sa grabeng suliran sa trapiko sa EDSA sa Metro Manila, sanglit wa siya hatagi og emergency power sa Kongreso niini.
Gani, giingon sa pangulo nga nindot na ang mga kalsada sa Luzon, Visayas ug Mindanao. Hinuon, makita man sab nato nga dunay mga proyekto nga gitrabaho ang gobyerno. Apan ang ubang kritiko niingon nga kini nga mga proyekto ilawom pa sa miaging administrasyon ug tungod sa grabeng burukrasiya sa gobyerno, dugay mapatuman ang usa ka proyekto.
Naa bitaw irigasyon nga proyekto sa among probinsya sa Surigao del Sur panahon pa sa miaging administrasyon, apan hangtud karon wa pa gyud mahuman. Wala pa sab ko nakabalita nga giatiman na sa National Irrigation Administration (NIA) ilawom sa kasamtangan nga administrasyon.
Sa pagkatinuod, daghan kaayo ang nakadayeg sa ‘build, build, build project’ sa atong Pangulo sama pananglit niining Mindanao Railway Transit project nga magkutay sa estratehikong mga lugar sa Compostela Valley Province, Davao del Norte, Davao City ug Davao del Sur.
Kinsa ba gud ang di malipay nga makasakay na unya kita og train ug dali na kita makaabot sa atong destinasyon? Siyempre, malipay gyud kita, di ba tinuod?
Apan kung mahinayon kini nga proyekto, di sab kita makalingkawas sa taas nga buhis aron makabayad ang gobyerno sa dakong utang niini sa China alang sa maong proyekto.
Natural nga mokolekta ang gobyerno og buhis aron makabayad sa utang. Mao kini ang kabalaka sa usa akong nahinabi nga kawani sa nasyunal nga ahensya sa gobyerno.
Suma niya, di siya pabor sa kanunay nga pagpangutang sa gobyerno sa lain nga nasud sama sa China aron gamiton sa mga proyekto sa gobyerno kay dako ang kahigayonan nga mapadung lamang sa pipila nga dunay interes sa proyekto.
Ilabi na kadtong pipila ka mga pangalan nga kanunay nakong madungog gikan sa mga amigo nga naa sa construction business. Alang niya, mas nindot ang Build-Operate-and-Transfer (BOT) scheme nga matang pagbaton og proyekto nga maoy naandan sa miaging administrasyon.
Buot ipasabot niini nga ang investor maoy magtukod sa proyekto, unya siya ang mag-operate sud sa gikasabotan nga tuig ug pagkahuman niini, ibalhin na ang pagpanag-iya sa gobyerno.
Sa laktod, walay bisan singko sentimos nga gastuhon ang gobyerno, walay angay nga bayarang taas nga buhis ang katawhan sa umaabot nga panahon.
Makasulti ako nga husto siya tungod kay mao kini ang among topiko sa subject nga Urban and Regional Planning in Public Administration nga napamatud-an na sa uban nga mga lugar dinhi sa nasud ug sa ubang kanasuran ang pagka-epektibo sa BOT scheme sa ilang mga proyekto nga nakapalambu sa ilang ekonomiya.
Nan, asa man ang mas maayo sa duha?