MATAG abot nako sa balay gikan sa trabaho sugaton ko sa akong mga anak og kiss nga sipa kaayo ug gakos nga hugot kaayo. Maglingkod dayon mi sa sala ug Istoryahan dayon ko nila unsay nahitabo sa ilang adlaw, labi na sa eskuylahan ug sa ilang pakigduwa sa mga bata sa silingan.
Apan usa ka gabii sa miaging semana, lahi ang misugat nako. Anaa gihapon ang kiss ug ang gakos. Apan lahi ang sunod nga nahitabo. Imbis nga manglingkod mi sa sala aron mag-istorya kumusta ilang adlaw, ila kong gialihan sa pultahan ug wala pasudla.
Ug kini ang sunod nga nahitabo: gibaligyaan ko sa duha og cookies ug chocolates.
“No buy, no entry,” giingnan ko’s mga kugtong.
Flashback ta gamay. Weekend sa wa pa tong adlawa, didto mi sa mall aron mag-grocery. Ug apil sa gipalit namo sa akong asawa ang pinutos nga cookies ug chocolates.
Pag-abot sa balay, amo ning gihatag sa mga bata ug amo silang giingnan nga dili ni nila kan-on, kon di ila ning ibaligya sa mga silingan ug ni kinsa nga ilang pwedeng baligyaan.
Amo sab silang giingnan nga ang ilang halin ilang tigomon. Gipalitan namo sila daan og alkansiyang kawayan diin adto nila isulod ang ilang halin. Kon mapuno na kini, ila ning buk-on ug sila nay bahala unsay paliton sa katunga sa kantidad. Ang laing katunga ila ning ideposito kay apil sa among plano ang mag-open og Kiddies Account nila sa bangko.
Mo-flashback pa gyod ta aron atong masabtan.
Nagtubo ko sa amoa nga walay nadawat nga edukasyon mahitungod sa kwarta. Tinuod gitudloan ko sa balay ug sa tunghaan sa kabililhon sa pagtigom. Apan gawas ana wala na. Unsa may tigomon kon walay kwarta? Kuwang pa man gani ang bawon para snacks.
Ang wala gitudlo sa balay ug sa eskuylahan mao ang kon unsaon pagpadaghan sa imong kwarta ug unsaon pag-manage kon aduna na kay kwarta. Gitawag ni sa iningles og financial literacy. Bisan sa hayskul na ko hangtod college, walay subject nga nagtudlo ini.
Ang resultado? Waldas diri, waldas didto. Way natigom human sa pila ka tuig nga pangempleyo.
Wala gayoy problema sa pangempleyo. Klarohon ta ni. Pasalamat ta nga aduna tay trabaho. Apan kon kahibawo ka nga kuwang ra imong sweldo, kinahanglang kamao ka mangitag laing income, ug kahibawo ka unsaon pag-manage ug pagpatubo niini.
“No buy, no entry,” ning-ingon pag-usab ang akong duha ka bugoy.
“Unay man ning inyo oy. Ako bayay nagpalit anang inyong gibaligya,” ako silang gitubag, dala ang katawa.
Gidawat nako ang ilang gidunol nga chocolate ug cookies, mikuot sa akong pitaka ug ako silang gidunolan og tag baynte pesos kada usa.
“Keep the change,” ako silang giingnan. “Yehey,” nagdungan og singgit ang mga kanahan. Dayon ila kong giistoryahan kumusta ilang adlaw sa eskuylahan.