HUMAN makagradwar sa hayiskol maoy plano ni Temong nga motrabaho una sa pabrika sa sapatos nga nahimutang sa balangay sa San Jose. Daghan ang nakasulod isip trabahante sa maong pabrika. Kay husto na man sa pangedaron si Temong nadawat dayon siya. Ang iyang trabaho mao ang pagpanulod sa nahuman nang mga sapatos sa mga karton nga iyang ipahimutang sa bodega sa mga ‘finished product’ nga andam itumod sa gawas sa nasod.
Dinhi sa maong pabrika may gikaibgan si Temong nga dalaga, si Maria Isabel, maanyag nga ‘accountant’ ug maoy hepe sa ‘accounting department.’
“Ngiga god nimo, Bay Temong! Si Ma’m Isabel man gyud imong gikaibgan! Dako ra bag ranggo dinhi sa atong kompaniya!” ni Isko nga kauban ug amigo ni Temong.
“Bahala na, Bay Isko, kon unsay iyang ikasulti nako, basta ugma inig gawas niya sa iyang opisina, ako gyud siya padaygan sa akong gibati,” ni Temong nga milantaw sa ‘accounting office.’
Taudtaod migawas si Maria Isabel sa iyang opisina. Giduol dayon siya ni Temong.
“May tuyo ka nako? Ah, kinsa toy ngalan mo?” miiknat ang kilay ni Maria Isabel nga mitan-aw sa nawong ni Temong. May hitsura baya si Temong; guwapo siya.
“Ma’m ako si Temong Ukay-ukay. ‘In-love’ kaayo ko nimo. Sayod kong dili ko angay nimo, pero ako gyud ning ipahungaw ang akong gibati alang kanimo. Usa ka tuig pa lang ko dinhi sa pabrika, pero alang kanako morag dugay ko na ikawng gihatagag luna diri sa akong kasingkasing...” Dayon gihapuhap ni Temong ang iyang ulo, daw naulaw.
Igo lang mipahiyom si Maria Isabel nga wala motingog. Milakaw dayon siya nga way lingi-lingi.
DUGAY nang wala motrabaho si Temong sa pabrika. Miundang siya kay kon magdugay siya sa maong kompaniya lagmit mabuang siya kon pirme niyang makita si Maria Isabel ug dili kini motagad kaniya, unya motamihid pa kaniya.
Karon nangahoy na lang siya. Ang mga kahoy iyang ibaligya sa iyang suki nga si Insek Nuwang,
Unya usa ka hapon niana samtang nangahoy siya, sa iyang pagputol sa punoan sa biyateles may nasindulan ang iyang tiil. Iyang gisusi. Kahon! Kahon nga puthaw! Iyang gikubkob ang dapit nga gilubngan sa kahon nga puthaw. Nahasiga ang iyang mga mata kay ang sulod mga tipak sa bulawan ug diha pay mga alahas nga hinimo sa bulawan usab. Tingali gilubong kini sa tag-iya sa pag-ulbo sa ikaduhang gubat sa kalibutan adtong 1942 aron dili ma-embargo sa mga Hapones.
Paglabay sa daghang mga adlaw nahibaw-an na lang ni Isko nga nadato na si Temong. Gisultihan ni Temong si Isko nga nakadaog siya sa lotto ug mituo si Isko ug ang ilang mga silingan.
Usa ka hapon sakay sa iyang luho nga kotse giatngan ni Temong ang paggawas ni Maria Isabel sa pabrika. Nakita siya sa dalaga ug mipahiyom kini kaniya. Mikawas siya sa sakyanan ug miduol kang Maria Isabel.
“Kumosta, Ma’m Isabel? Dugay nang wa ta magkita,” ni Temong sa hinay nga tingog.
“Bitaw. Kalit ka man lang god nahanaw sa pabrika. Ikaw, kumosta pod ka? Dato ka na man kay nakadaog kuno sa lotto,” ni Maria Isabel.
“Nia. Miari ko kay gimingaw ko nimo. Nia sab ko kay imbitahon tikag ‘dinner’ didto sa siyudad. Okey ka?”
Miyango si Maria Isabel. Wala siya motukol dihang gikuptan ni Temong ang iyang usa ka kamot. (KATAPUSAN)