Sugilanon: Kamatayon sa usa ka gugma

BULAGI karon dayon si Alma, Artemio! Unsay imong garantiya sa iyang maayong kaugmaon uban kanimo?”

“Ang gugma ko kaniya!”

“Binuang! Dili mabuhi ang tawo sa puro gugma!”

“Apan balaanon ang gugma ko sa imong anak, Nyor Facundo! Ug nagsinaaray kami nga kamatayon da ang makabulag kanamong duha!”

“Diay! Puwes, mamili ka, Alma! Ako, o kini si Artemio?”

Wa ko motubag kang Papa, Artemio. Gitutokan tika. Gipahiyuman mo ako. Masaligon ka nga depensahan ko ang atong gugma atubangan sa akong amahan nga masuk-anong nasayod sa atong relasyon. Apan naamang ako. Gibuyok sa kalibog ang akong kahiladman. Naghilak akong misulod sa akong lawak. Wa ko na makita ang subo mong pagbiya sa among pinuy-anan.

Sukad niadto wa ka na magpakita kanako. Gi-teksan tika sa makadaghan. Nangayo ako pasaylo. Naghangyo nga unta sabton mo ako. Gimahal ko ikaw, apan dili ko mahimong talikdan ang akong amahan. Siya ang nagmatuto kanako sukad pa sa gamay pa kong bata. Sayo nga mitaliwan ang akong inahan sa laing kalibutan.

Apan wa mo na ako tubaga, Artemio. Hinuon, namalihog ka kang Sonia, akong suod nga higala, sa usa ka hamubo kaayong sulat. Akong gibasa: “Bakakon ka diay, Alma! Apan bisan kanus-a dili mamatay ang akong gugma kanimo! / Ang kabos nga inayran, Artemio.”

Giampingan ko ang ulahi mong mga pung, Artemio. Gibalon ko sa among pagbiya. Kay usa ka adlaw niana, nakahukom ang akong amahan nga mamalhin kami sa Kaulohan. Gibaligya ni Papa ang among balay, lakip na ang luna sa yuta nga gitarukan niini.

Sa Manila ko natapos ang kurso sa medisina. Apan pagbuot sa akong amahan nga sa Canada ako manrabaho. Dihang tulo na ka tuig nga ako didto, nakadawat akog masulub-ong balita. Namatay ang akong amahan sa usa ka aksidente sa dalan. Miduaw siya kang Tiyo Mario nga nia manimuyo sa Sugbo. Milupad ako dihadiha balik sa Pilipinas, sa dakbayan sa Sugbo.diin gihaya sa panimalay sa akong uyoan si Papa Facundo. Ug human siya ikahatod sa pahulayang dayon, nakahunahuna akong moduaw sa sityo Mahanay, ang dapit nga akong gitalikdan napulo na ka tuig ang nakalabay.

Unang girumbo sa akong mga mata ang karaang punoan sa Ilang-ilang. Nabarog gihapon kini nga milahutay sa katuigan. Dili halayo mao ang gitarukan sa kanhi balay namo. Apan wala na kini didto. Hinuon, usa ka mansiyon ang nagbuntaog sa kanhing nahimutangan niini. Unya nahasiga ang akong mga mata! Sa ibabaw sa geyt sa mansiyon may karatula: ATTY. ARTEMIO P. AMBO, Lawyer/Notary Public. Kadiyot akong nahiugbok sa akong gibarugan. Unya mitabok ako sa dalan diin sa atbang may gamay nga tindahan.

“Day, kana si Atorni Artemio Ambo mao ba ang anak nilang Noy Isyot ug Nang Beling?” Gipangutana ko ang dalagita nga tindera.

“Oo, Ma’m,” tubag sa dalagita.

“A, kining... naa kaha siya karon sa ilaha?”

“Wala, Ma’m. Namakasyon sa Boracay ang magtiayon.”

“K-Kinsay asawa ni Artemio, Day?”

“Si Nang Sonia. Anak nilang Ingko Titing ug Manding Serya.”

Napawong ang akong panan-aw. Mihapdos ang akong dughan. Karon ako nang namatud-an, Artemio, nga ang gugma mo kanako dugay nang namatay. (KATAPUSAN)

Trending

No stories found.

Just in

No stories found.

Branded Content

No stories found.
SunStar Publishing Inc.
www.sunstar.com.ph