Sugilanon: Ang matuod nga gugma
DIHAY nanuktok sa pultahan. Tataw kining nadungog ni Nang Konsing. Apan wa siya motingog. Misubli ang pagtuktok. Gisukna niya kon kinsa kini. Si Pakdot diay.
“Maayong gabii, Nang!” pangatahuran sa ulitawo.
“Maayong gabii pod kanimo, Dong! Sige, lingkod una kay adtuon ko pa si Marivic.” Naabtan sa inahan ang anak nga nag-akbo sa tambuanan. Miatubang si Marivic sa inahan. “Wa na lang unta nimo siya padayona, Ma. Kadali ra man unta ang pagbalibad.”
“Kining anaka, o. Pila na ka higayon nga gitawgan ka ni Pakdot sa opisina ug sa balay? Pila ka kahon nang chocolate ang gipada niya kanimo nga wa nimo buksi? Ug karon may tulo ka puwang rosas na usab siyang dala. Ingon sa gilisod-lisod mo siya pag-ayo, anak.”
“Ma?” kalit nga miduko si Marivic ug wa niya kapugngi ang pag-agas sa iyang mga luha.
Giduol ni Nang Konsing ang dalaga. “Ngano bang ingon man niana kadako ang imong kasuko kaniya, Inday? Palihog tug-ani ako unsay nakaingon.”
“Pasagdi lang una ko, Ma. Basta di ko pa mahimong atubangon si Pakdot.”
“Seguro, anak, nahinumdom ka pa sa tanang mga pagsakit kanako sa imong amahan. Niadtong bag-o pa kaming nakasal nagtuo akong ako ra ang babaye sa iyang kinabuhi. Dihang nanganak na ako kanimo mao pa ako masayod nga tulo diay kami. Tulo kaming gipuyo niya. Si Pasing nga usa ka mananahi duha ang ilang anak. Si Tita nga magtutudlo sa hayskol adunay usa. Apan nakapabor ako kay ako man ang iyang gipakaslan.
“Pagkasayod ko nga may lain siyang mga babaye ingon sa midat-og kanako ang kalibutan. Gani, buot na unta akong maghikog! Gusto kong mopatay; buot kong patyon ang imong amahan ug ang duha niya ka kerida. Apan tungod sa pagmaymay kanako sa akong mga higala gipakigbisugan ko ang tanan.
“Mihugo ang akong lawas. Nagkasakit ko. Maayo na lang kay buhi pa niadto ang imong Lola Tilang ug siyay miatiman kanimo. Ug dihang nabangga ang gisakyang bus sa imong amahan nga gikang mitambong og komperensiya sa probinsiya isip representante sa ilang kompaniya, subli akong misuway pagpakamatay. Ngano? Mahal ko kaayo ang imong amahan. Daw di na ako gustong mabuhi nga wa siya. Ug niadto ko pa masayri nga ang iyang mga insurance lakip na ang insurance niya sa biyahe kita lamang duha ang beneficiaries.
“Ang imong amahan gipakatawo nga mahimsog, guwapo, taas og barog, puti, mait-on, maayong makighugoy, edukado ug naggikan sa maayo ug respetadong pamilya. Ug niadtong buhi pa siya ug mahibaw-an kong atua siya uban sa iyang mga babaye, di ko kapugngan ang kaguol nga ingon sa ikamatay ko. Apan dihang mitaliwan siya mas labi pa akong mibati og kasubo ug kamingaw.” Gigakos ni Marivic ang iyang inahan. Giawhag siya ni Nang Konsing nga atubangon si Pakdot. Dihang nakabiya na ang iyang inahan mihilak na sab siya. Makapila na siya ilara ni Pakdot. Dili motunga sa ilang date sa opisina, sa balay, sa kan-anan o sa simbahan. Daghan ang mga pasumangil. Apan bisan pa niini, gimahal niya si Pakdot.
Tatawng nadungog ni Marivic ang panagsulti ni Nang Konsing ug ni Pakdot sa sala. “Di na ako magpakasala kang Marivic, Nang Konsing. Ipanumpa ko kini atubangan sa namatay ko nang inahan. Mahal ko kaayo ang imong anak. Tabangi ako pagpaabot kaniya, Manang.”
“Si Marivic ray makahukom niana, Dong. Pasagdan nato nga siya ang motimbang-timbang sa tanan. Ang iyang pagbati, ang iyang kasingkasing ug ang iyang kaugalingon ang motudlo kaniya sa angayng buhaton. Nag-agad kaniya ang inyong kaugmaon.” Unya inanayng mikang-a ang sera sa pultahan sa lawak ni Marivic. (KATAPUSAN)