ARI na, sud ta’s kwarto” akong giingnan akong otso anyos nga lalaki gahapon sa buntag. “Gawas mo nanay, yaya, gawas mo tanan,” akong giingnan akong asawa ug katabang, apil ang akong singko anyos nga kamanghoran.
Ug sa kaming duha na lang sa otso anyos sa kwarto, nahitabo ang butang nga wa gyod nako imadyina nga akong buhaton sa akong kinabuhi: ang maghisgot og tintin.
Ingon ani ni, tulion na akong anak karong hapon (gahapon sa hapon). Ug sa nangaging mga semana human namo siya giingnan nga tulion siya, makita namo nga hadlok intawon ang bata, bisan pa man sa iyang paninguha nga itago iyang kakulba.
Ako siyang gipasabot nganong kinahanglang tulion ang bata, kon unsaon sa doctor o nurse ang iyang tintin. Ako siyang gihisgotan mahitungod anang panit nga nagtabon sa tumoy sa iyang kinatawo.
Kay wala man ko kahibawo unsay Binisaya anang panita, ako lang gigamit ang iningles nga ngan ini: foreskin. Foreskin ang tawag kay panit (skin) man kini nga naa sa atubangan sa iyang tinuoray (?) nga tintin, sa di pa ang tinuod nga tintin, mao nga fore (nag-una)... ay ambot giunsa to nako pag-explain, basta mao to.
Kinahanglang i-cut open ning foreskin aron mogawas ang ulo sa iyang tintin aron limpyo ni pirmi, kay kon dili ni buhaton, i-trap sa foreskin ang mga nahabiling ihi, ug mahimo ning tiktik, ug kining tiktik baho ni siya ug health hazard... ay ambot giunsa na pud to nako pag-explain, basta mao to.
Wa na lang nako hisgoti nga sa ubang kultura mas bug-at ang rason sa relihiyon kaysa hygiene. Samot na nga wa na lang nako hisgoti nga sa ubang kultura, dili requirement, o social necessity, ang tuli ug normal ra gihapon ilang kinabuhi.
“Tatay, if dili ko patuli, i-bully ko sa akong classmates?” nangutana ang bata.
Naglibog ko unsaon pagtubag. Kontra kaayo ko anang bullying, labi na sa mga bata. Apan di pud ko gusto nga ang paglikay sa bullying mao ray rason nganong magpatuli akong bata. Wrong motivation, sa iningles pa.
Apan kinahanglang mahibawo siya sa tinuod, nga ang mga pisot numero unong kandidato sa bullying dinhi sa Pilipinas.
“Yes, dong, posible nga i-bully ka sa school kon pisot ka,” ako siyang giingnan.
“Ok tatay,” mitubag intawon ang pobre.
Nalooy ko sa bata. Hibawo ko nga hadlok siya, apan wa siyay choice. Hibawo siya nga kinahanglan ni niyang buhaton. Ako siyang giingnan nga dili mahadlok kay naa ra ko sa iyang tapad.
Ug ang bombshell: “Ayaw kahadlok anak kay inig human nimo ako na pud.”
“Ha??? Patuli pud ka tay???”
“Yes dong, please ayaw ipanabi ha, kay basin i-bully ko,” ako siyang giingnan.
“Ok tatay,” mitubag siya. Ug nag-apir ming duha, amahan ug anak nga mga pisot.