ERLANDO LIGAN MAJAN
Barangay Hipodromo, Cebu City
GIKAILA ko si nick binan luwan sa usa ka bus paingon sa Oslob. May gisugilon siya kanako Kutob ra siya sa hayskol kay wala siyay mainitong tinguha sa pag-eskuyla kaniadto. Laag og diyutay ang iyang kinabuhi sa batan-on pa. Dili na nato hisgutan pa kay ginagmay ra. Nausab siya dihang may natugkad siya gikan sa mga pulong sa iyang minahal nga inahan.
“Nick, katapusan ko na kining ikahatag kanimo. Ipuhunan kini,” pahimangno sa iyang inahan. “Ayaw usiki kay wala nay lain pa.”
Diyutay ra ang sapi apan iyang gipuhunan sa pagpamalit og binuhing hayupan sa katawhan ug sa usa ka motorsiklo nga ikaluwan niya ang iyang kinumprang mga manok ug uban pang hayop nga iyang ikatumod sa mga tiyanggihan sa kalungsoran, ilabi na sa dakbayan sa Sugbo.
Ning bag-ong panahon, kon mamalit siyag manok nga bisaya mapalit ra niya sa
namuhig hayopan sa usa ka gatos ug katloan og lima ka pesos sa timbang nga usa ka kilo. Ug ang mga magtutumod sa lainlaing mga tiyanggihan hangtod sa moabot kini sa dakbayan sa Sugbo mokabat na kapin sa duha ka gatos ka pesos ang usa ka kilong manok nga bisaya. Ingon niini ang nasudlan niyang negusyo lakip na niini ang baboy, itik ug uban pa.
Kaniadto, dili pa kinilo ang pagbaligya sa lainlaing hayopan ug mag-agad lang sa
gidak-on sa mga sunoy ug himungaan. May bisaya pod nga mga baboy, mga itom ang balhibo niini ug wala magkinahanglan og mahalong mga lawog. Ug dako ang iyang masapi kay matod pa niya, “Dako pa akog kinitaan sa naasawa kong maestra sa publikong tunghaan.”
Magkayungit siya kon mag-iningles siya sa banang Amerkano sa suod niyang ig-agaw nga babaye. Ang iyang asawa ug siya maoy sinaligan sa iyang ig-agaw nga babaye.
Mobakasyon gani kining iyang ig-agaw uban sa Amerkanong bana, ang iyang asawa maoy iyang tigpamaba sa mga kulukabildo. Nihit ang iyang Iningles.
Kay suod kaayo siya sa iyang ig-agaw nga babaye sukad sa ilang pagkabata, gisaligan siya sa pagpamalit kun pagpangumpra sa mga panginahanglan sa mga igsuon sa iyang ig-agaw. Pananglitan, sa pagpalit og sinakong mga bugas nga iapod sa mga igsuon niini. Ang nakaapan lang sa mga igsuon sa iyang ig-agaw kay wala sila maningkamot bisan may migasto sa ilang pag-eskuyla. Mao nga dihang namatay ang iyang ig-agaw ingon man ang banang Amerkano niini walay miasenso kanila.. Gani, siya pa ang gitugyanan sa pagbaligya sa kayutaan sa iyang ig-agaw aron ibahin-bahin sa mga igsuon niini. Sa laktod, sa kayutaan sa Oslob maingon nga si Nick usa ka real estate broker. Nabaniog si Nick niini sa ilang dapit ug nahimo pang ‘buyer’ og yuta aron ibaligya pod sa buot mopalit . May ikasugilon niining tawo nga iyang giluwas ug gidala sa ospital ug gibaligyaan siyag yuta.
Hayskol ra si Nick ug may mga yuta sa Oslob nga natukoran karon niyag mansiyon sa iyang pamilya ug may mga bilding sa daplin ug dagkong mga dalan sa Oslob ug iyang gipaabangan sa mga negusyante.
Gikasakay ko si Nick sa usa ka bus. Nagpurol lang ug nagkaitom lang ang pamanit niini ug daw gangster sa akong panan-aw, kay isog ang dagway, maskulado apan dakog tiyan – sustansiyado man god sa lamiang mga pagkaon. Ang iyang ikaduhang asawa maoy nakapaliwat kaniyag mga anak. Namatay ang iyang unang asawa nga wala makahatag niyag anak bisan usa, sa pipila ka tuig nilang panag-uban. Kaila ug suod nga higala sa iyang unang asawa ang ikaduha niyang asawa. (KATAPUSAN)