Renato S. Pono, Sr.
Mantuyong, Mandaue City
NAGPANGUSMO sa kalagot si Edang ngadto kang Renso nga iyang bana. Sugarol sa manok si Renso. Bisag unsang adlawa basta naay tigbakay di sipyaton sa iyang bana. Buot unta ni Edang nga moundang na kinig panugal.
“Wa kay mapaabot nga ugma, Renso, nianang imong panugal sa manok! Mosamot ta inig kaut-ot!” ni Edang usa ka higayon.
“Unsa goy wa?” misinta si Renso. “Kanunay na hinuon kong makadaog tungod sa akong tangil!”
“Tangil ba!” mikunot ang agtang ni Edang. “Kon mao, asa ra diay ang imong daog? Wa kong kahinumdom nga nagpalit kag usa ka sakong bugas gikan sa imong daog!
Nabantayan ko lang ang duha o tulo ka kilo!”
“Sagdi lang, Edang. Sa sunod semana di ka na magmahay,” pasalig ni Renso.
Apan milabay na lang ang duha ka semana way nahimo si Renso. Wa matuman ang iyang gipanaad ngadto sa iyang asawa. Mao hinuoy nabalitaan ni Edang nga kanunay kunong mobangka ang iyang bana sa imnanan ug barbekyuhan sa bulangan. Ang tindera gikaibgan kuno ni Renso. Maong anha ra kutob ang iyang daog kay magpabelib sa babaye nga siya kuwartahan.
Sa kalagot ni Edang iyang gipangita ang tangil ni Renso. Kausa gisultihan siya sa iyang bana mahitungod sa tangil. Kon naay mamatay nga gibilaran adtuon ni Renso.
Magkutlo siyag gamayng buwak dayon niyang pangutana sa tagtungod sa ngalan sa namatay. Ug itunol ni Renso ang iyang limos dayon niyang lakaw.
Mao kadtoy puston sa itom nga panapton. Si Renso maoy tigtaod sa tari sa manok ug iyang pailadman ang tangil sa tari dayong bubod sa bayna. Wa gyud hinuoy sipyat si Renso. Wa say nakasumpa. Ugaling kay ginagmay ray iyang ipusta. Apan nalipay na siya niini. Malipay usab si Renso kon dunay mamatay aron duna siyay ikatangil sa manok. Kausa ra man god magamit ang iyang tangil.
Sa kadugayang hiling ni Edang iya ra gyud nakit-an diha sa sekretong bulsa sa karsones ni Renso. Iyang giablihan ang itom nga panapton ug gikuha niya ang ‘buwak’ nga giilisan niya sa buwak sa utot-utot. Gibalik niyag putos nga di mailhan sa iyang bana.
PAGKA Dominggo sa udto gibaharan ni Edang si Renso nga di na papaulion kon di makadalag daog sa iyang pagpanari. Igo lang nga mikatawa ang iyang bana nga nagwara-wara sa iyang mga kamot nga masaligon. Dayon milakaw kini paingon sa bulangan.
“Kuydawo, ha! Ayaw kog binuangi!” milanog ang tingog ni Edang.
Nianang pagkahapon nahiuli si Renso nga nagluya, kauban si Kapitan Cosme nga kapitan sa ilang barangay. Gitagbo ni Edang ang kapitan.
“Edang,” matod sa kapitan, “nia lagi ko gipauban ni Renso kay gibaharan man diay nimo nga di na pabalikon og di makadaog sa buwang!”
“Bitaw, Kap,” tubag ni Edang, “way nahimo ang iyang pagpanugal sa manok! Ngang nakadaog apan way nakita!”
“Mao lagi. Namagta ug nanaad siyang di na mamuwang kay ang iyang tangil wa na mosalir!” matod ni Kapitan Cosme. (KATAPUSAN)